رییس نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه ها با بیان اینکه باید به دیدگاه های مختلف مجال طرح و نقد بدهیم، گفت: جریانی که با دین مردم اعلام ناسازگاری کرده و جمهوریت مردم را زیر سوال برده است نباید انتظار تربیون و نمایندگی داشته باشد.

– به گزارش سایت قطره و به نقل ازپایگاه اطلاع رسانی آینده روشن به نقل از خبرگزاری فارس، حجت الاسلام رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها به مناسبت 16 آذر و روز دانشجو مصاحبه ای را با روزنامه فرهیختگان انجام داده است.

وی در این مصاحبه گفته که باید فرصت طرح و نقد دیدگاه های مختلف در دانشگاه را داد.

رستمی همچنین از جریان هایی که تنها به صورت یکطرفه حاضر به طرح نظرات خود در دانشگاه هستند، گلایه دارد.

این گفت وگو در روزهایی انجام شد که ویدئویی از حجت الاسلام رستمی در جریان بازدید از کوی دانشگاه در فضای مجازی دست به دست می شد که دانشجویی در حال خواندن آواز برای اوست.

همین کلیپ باعث شده تا خبرنگار سوالی هم درباره موسیقی از رستمی بپرسد.

حجت الاسلام رستمی از جمله مسئولانی است که در فضای مجازی حضور دارد، سینما می رود، فیلم می بیند و در حوزه ادبیات آشنایی دارد.

وی در خلال بحث، آمارهای جالبی از اعتقادات دینی دانشجویان که در قالب پژوهش های میدانی به دست آمده است، ارائه داد؛ آمارهایی که برخلاف تصورات القاشده، داده های متفاوتی دارد.

متن این مصاحبه در ادامه آمده است:- به نظرم به عنوان اولین سوال، تحلیلی از فضای دانشجویی کشور داشته باشید.

مشخصا اینکه انقلاب اسلامی با آرمان های مختلف ظهور و بروز کرده و سه مقوله آزادی، عدالت و استقلال آرمان هایی بوده که همواره تشکل های دانشجویی مطالبه کرده اند؛ وضعیت فعلی این سه آرمان و نسبت آن با تشکل های دانشجویی را چطور ارزیابی می کنید؟رستمی: جریان دانشجویی کشور به واسطه پیشینه تاریخی و هم نوع شکل گیری و هم جامعه ای که در دوران پهلوی شاهد بوده، قالبی پیدا کرده که به بعد از انقلاب و امروز منتقل شده است.

از همان ابتدا به واسطه قرار گرفتن رژیم پهلوی در اردوگاه غرب یک جریان قوی با گرایش چپ به عنوان یکی از نقاط مخالفت با جریان امپریالیسم و لیبرالیسم حاکم بر تفکرات پهلوی در دانشگاه ها ظهور کرد.

به همین دلیل در فضای سیاسی کشور می بینیم خاستگاه احزابی که با این پیشینه در سپهر سیاست در کشور فعال می شوند، دانشگاه است.

به طوری که در بین جریان های سیاسی سه گانه اسلام گرا، ملی گرا و چپ گفتمان غالب در فضای احزاب سیاسی ایران بود و از توده هایی که رسما خود را در اردوگاه شرق تعریف می کنند تا برخی از جریانات حتی با گرایش مذهبی که صبغه چپ گرایانه دارند، وقتی آنها را نگاه می کنیم می بینیم اردوگاه اصلی و محل یارگیری و احیانا شکل گیری شان دانشگاه است.

بعد از انقلاب اسلامی نیز اقتضائات دانشگاه از یک طرف یعنی همراهی دانشگاه در مخالفت با رژیم پهلوی و از طرفی توان الهام بخشی که در فضای دانشگاهی برای مخالفت با رژیم پهلوی است و همراهی جدی فضای دانشگاهی را با انقلاب اسلامی می بینیم.

حتی گفتمان هایی که حوزه و دانشگاه را به هم نزدیک می کند و برنامه های حضور حوزوی ها در فضای دانشگاه ها و.

همگی شکل جدید نقشه دانشگاه را در فضای انقلاب ترسیم می کند.

بعد از انقلاب نیز نهادسازی هایی که رخ می دهد عمدتا توسط بچه های دانشگاهی و معطوف به نیازهای انقلاب اسلامی و مردم است.

به عبارت دیگر تاسیس سپاه از آن جمله است که جزء نیازهای اصلی انقلاب و دفاع از انقلاب بود و بخشی به نیازهای جامعه برمی گردد که با نهادها و سازمان های موجود باقیمانده از رژیم پهلوی قابل تعمیم نبود؛ از جهاد دانشگاهی که قرار بود دانشگاه را به سمت رفع نیازهای جامعه ببرد تا جهاد سازندگی برای خدمت رسانی عمومی به محرومان روستاها و نیز کمیته امداد و بنیاد مسکن و.

.

در این مرحله نیز نقش دانشجویان پررنگ بوده و به جز مواردی که بازار و حوزه علمیه نقش پررنگی داشته، عمده این فعالیت ها برآمده از دانشگاه بوده است.

مقطعی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به واسطه جنگی که به کشور تحمیل می شود، فضای دانشگاهی از فضای فعالیت های موثر چه در حوزه سیاسی درون دانشگاهی و چه در حوزه ایفای نقش در حوزه اجتماعی دور می شود و دلیلش هم آن است که مهم ترین کسانی که در فضای دانشگاهی می توانستند این نقش را ایفا کنند، در صحنه جامعه و دفاع مقدس در حال نقش آفرینی بودند.

بعد از رحلت امام و سیاست اقتصادی دولت کارگزاران شاهد حاکمیت بخشی از استانداردهای موجود در نظام های غربی بر فضای اجتماعی کشور یعنی ارزش شدن ثروت و تولید و سازندگی و توسعه محور شدن کشور هستیم که در این سیاست ها اتفاق جدیدی رخ می دهد که از دهه اول انقلاب که موضوع نگاه به محرومان و توجه به مستضعفان است، دور می شود.

در این دوره حتی برخی از تخلفات نیز توجیه پذیر می شود؛ مانند رخ دادن پدیده های دست اندازی به اموال عمومی و داشتن زندگی اشرافی که دیگر امری غیرمترقبه نیست و باید در این فرآیند آن را پذیرفت و در این فضا می بینیم که کنش و واکنشی در جامعه رخ می دهد و بخشی خواهان بازگشت به فضای اول انقلاب و نقد بخشی از کارگزاران نظام هستند که از شعارهای اولیه فاصله گرفته اند.

بخشی نیز با محافظه کاری تمام به اسم لزوم دفاع از انقلاب و ساختارهای آن که مسئولان نیز بخشی از آن می شوند، در مقابل تخلفات صورت گرفته تمکین می کنند و دسته بندی های جدیدی را در فضای کشور شکل می گیرد.

در دانشگاه نیز جریان منتقد دولت به مرور در فضای دانشگاهی غلبه گفتمانی پیدا می کند.

البته این جریان، جریان اپوزیسیون نظام نیست، چراکه شخص رییس جمهور وقت کسی است که محور کنش و واکنش ها قرار می گیرد.

در فضای مجلس سوم و بیرون از دانشگاه ها اتفاقات دیگری را هم شاهد هستیم.

این اتفاقات رخ می دهد تا به نوعی دانشگاه نقش پررنگی در انتخابات ریاست جمهوری بعد از آقای هاشمی پیدا می کند، چراکه آنچه در فضای عمومی القا می شود این است که ناطق نوری ادامه دهنده راه هاشمی بوده و خاتمی توقف مسیر در حال طی شدن است.

یکی از جریاناتی که به توقف مسیر دوره سازندگی تاکید دارد و به آن کمک می کند، فضای دانشگاهی و جریانات عمومی دانشگاه ها هستند و ما بعد از این نقش پررنگ دانشگاه ها را شاهد هستیم.

اتفاقی که رخ می دهد این است که بخشی از فعالیت های دانشگاهی به نمایندگی از احزاب سیاسی داخل کشور انجام می شود و پرتنش بودن فضا باعث می شود دانشگاه فرصتی برای احزاب تلقی شود.

این جریانات تا امروز ادامه داشته، اما آنچه در فضای دانشگاهی می توان تحلیل کرد این است که عدالت، استکبارستیزی، مبارزه با خودکامگی و استبداد و آرمان خواهی در حوزه های جهانی و استقلال طلبی موضوعات غالب در دانشگاه ها هستند.

البته با تنوع جریانات سیاسی مواجهیم و در مقاطعی نیز جریانات ملی گرایانه و ناسیونالیستی هم وجود داشته اند که ما جریان چپ به معنای کلاسیک و ایدئولوژیکش را جریان قوی در دانشگاه ها نمی بینیم.

– به طور مشخص وضعیت آرمان های آزادی، عدالت و استقلال را چطور ارزیابی می کنید؟ می توان این گونه گفت ما به اندازه ای که در پیگیری مقوله آزادی موفق بوده ایم، در مقوله عدالت فاصله هایی با مطلوب داریم؟رستمی: ما دو متغیر موثر در مطالبات داشته ایم که در تداوم و قوت و ضعف آنها تاثیرگذار بوده و بخشی از آن سوار شدن جریانات بیرونی کشور بر موج مطالبات دانشجویی است.

به عبارت دیگر، در مقاطعی که انقلاب اسلامی در منطقه تسلیم نظم موجود حاکم بر منطقه نشد و بعد از خروج از نظم غربی ها، آخرین سنگر آنها نیز توسط دانشجویان ویران شد، که نمونه آن بحث تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان است، از سوی دیگر گرایش به شوروی رخ نداد و چون ماهیت انقلاب اسلامی ماهیت اسلامی بود و با ماهیت کمونیسم که ماهیتی دین ستیزی داشت، همراه نشد، حمله شوروی به افغانستان به عنوان یک کشور اسلامی و همسایه ما نیز در این حوزه مزید بر علت شد.

در حقیقت ما علاوه بر اینکه به بلوک غرب نه گفتیم، وارد بلوک شرق نیز نشدیم و اتفاقا چالش ما نیز با هر دو بلوک بود.

پس از فروپاشی شوروی در دهه 90 میلادی جریان چپ که ایده های اقتصادی شبیه به آنها داشت، دچار افول شد و به سمت ادبیات آزادی اجتماعی با خوانش لیبرال رفت.

همچنین به لحاظ اقتصادی به شدت لیبرال شدند و ادبیاتی را پی گرفتند که عدالت را به حاشیه می برد.

از سوی دیگر در مقوله استکبارستیزی هم تغییر ادبیات دادند و لیبرال شدند.

خب این جریان به شکل کلاسیک با بخشی از دانشگاه ارتباط موثر داشت و این نگاه به دانشگاه هم تزریق شد.

البته جریان مهمی هم در دانشگاه وجود داشت و دارد که به همه آن مولفه های اصیل انقلاب اسلامی پایبندی داشت و دارد و طبیعی بود که بین این دو جریان رقابت در دانشگاه پدید بیاید.

پس نوع نگاه به سه مولفه اصلی عدالتخواهی، آزادیخواهی و استقلال طلبی سال ها است که در دانشگاه محل کشمکش واقع شده، اما باید بگوییم با اندک فراز و فرودی این مولفه ها در دانشگاه ها زنده و پابرجاست.

– الان مطالبه آزادی در دانشگاه وجود دارد یا خیر؟ در حالی که الان مساله اصلی دانشگاه عدالت بوده و نمونه های آن پررنگ شدن موضوعات ده ونک، هفت تپه و.

در فضای دانشگاهی است.

نظرتان در این باره چیست؟دانشگاه دنبال نقش در جامعه است و به آنچه که درون دانشگاه می گذرد، دیگر اکتفا نمی کند.

بحث عدالتخواهی در فضای دانشگاهی وجود داشته و شاید بسیاری از مطالبات صنفی که در 20 سال اخیر در دانشگاه وجود داشته، به این مطالبه بر می گردد که از جمله آن بحث دانشجوی شبانه، دانشجویان شهریه پرداز، مطالبات معیشتی دانشجویان و مسائل مربوط به خوابگاه، سلف و.

در پرتو عدالتخواهی در فضای داخل دانشگاه تعریف می شود.

حتی آزادیخواهی نیز به همین صورت است؛ یعنی گفت وگوهای پرهیجانی که در بین جریانات مختلف دانشجویی درباره موضوعات مختلف شکل می گرفت، همگی در پرتو آزادی تعریف می شود.

دوره اصلاحات که دانشگاه مناسبات بیشتری با این جریان داشت، دوره ای بود که موضوعات سیاسی پررنگ بود، ولی موجی که ظهور دولت نهم و دهم را در پی داشت، نشان می داد مردم مطالبات مهم تر از آنچه جریان اصلاحات به عنوان مطالبه اصلی مردم مطرح می کند، دارند و حتی برآمدن خود جریان اصلاحات نیز در همین پرتو موضوع عدالت است؛ یعنی جریان دوم خرداد دو موج دارد که موج اول موج عدالتخواهی در برابر سیاست های سازندگی است و مردم در واکنش به سیاست های اقتصادی دولت به گزینه ای روی می آورند که نماینده مخالف دولت شمرده می شود، اما موج دوم در پس قدرت گرفتن ادبیات سیاسیونی که با محوریت آزادی هستند، شکل می گیرد.

بنابراین دوم خرداد و سوم تیرماه هر دو در یک فضا که مطالبه عدالتخواهانه است قابل تحلیل است، اما دولت های پس از آن متفاوت عمل کردند؛ یعنی دولت اصلاحات اولویت را فضای سیاسی گذاشت و دولت نهم و دهم مطالبات را در فضای عدالتخواهانه و بسط عدالت گذاشت.

موضوع عدالت یک موضوع مطالبه دائمی جامعه بوده، اما در فضای دانشگاه گاهی اوقات غلبه با عدالتخواهی و گاهی نیز با آزادیخواهی بوده است.

زمانی که دولت یازدهم با شعار سیاسی و اقتصادی یعنی اصلاح معیشت در پرتو ارتباطات بین المللی و نوع خوانش نولیبرال به قدرت می رسد، در بدنه دانشگاهی شکل گیری و تداوم جریان عدالتخواهی وجود دارد و به همین دلیل است که فضای دانشگاهی از مفهوم عدالتخواهی در فضای عمومی جامعه غافلگیر نشدند و آنچه امروز شاهدیم این است که آن بخشی که به دنبال امر سیاسی بود، امروزه به بحث عدالت و معیشت مردم توجه کرده است و به نوعی فروکاهی از شعارها و کم رمق شدن شعارهای سیاسی در فضای دانشگاهی و در مقابل پررنگ شدن شعارهای معیشتی و توجه به مطالبات عمومی مردم در حوزه های اقتصادی را شاهد هستیم.

در این فضا عملا ما سه جریان داریم؛ جریانی که از ابتدا بحث عدالتخواهی را پیگیری می کردند که منتقدان ثروت و قدرت کشور در بستر اجتماعی دانشگاه تعریف می شوند در این فضا هستند؛ جریان دوم علاقه مندان به فضای سیاسی هستند که مجموعه های متمایل به جریانات خاص سیاسی را شامل می شوند و امروزه تغییر نگرش را در آنها شاهد هستیم و جریان سوم نیز آنهایی هستند که در حال تلاش برای یارگیری از بین دو جریان دیگر هستند و تحت عنوان جریان چپ، عدالتخواهی را برای ایدئولوژی های منسوخ قرار داده اند.

– انقلاب اسلامی یکی از وظایف خود را پرکردن خلأ معنویت در دانشگاه می داند.

به نظر شما آیا آن طور که برخی جریانات، مدعی دین گریز شدن دانشگاه هستند، دانشگاه دین گریز شده است؟رستمی: در بحث دینداری و دین گریزی در دانشگاه باید دو نکته را در نظر بگیریم؛ نکته اول هجمه جدی به زیرساخت های فرهنگ و سنت کشور است، که این موضوع اختصاص به دانشگاه ندارد.

نظام سلطه در پرتو تغییر سبک زندگی در کشورهای هدف دنبال منافع اقتصادی در قالب مصرف گرایی و منافع سیاسی در قالب نگاه به درون و بی توجهی آنچه که در سایر مناطق دنیا می گذرد به نوعی کم کردن هزینه سلطه گری است.

این اتفاق در پرتو ابزارها در حال تغییر است.

فضای مجازی، ابزارهای اطلاع رسانی و دسترسی های آسانی که اتفاق افتاده، فرصت ها و تهدیدهای خود را دارد.

به همین دلیل ما بیش از گذشته، تظاهر به رفتارهایی که از آن برداشت دین گریزی می شود، داریم.

اما آیا این مساله به این معنی است که جوانان دین گریز شده اند یا اینکه در ابراز اعتقادات و تمایلات و ترجیح های خود احساس راحتی می کنند؟ تلقی من این نیست.

آخرین مطالعات دانشگاهی نشان داده است که بیش از 90 درصد دانشجویان به خدا اعتقاد دارند.

به ارزش های دینی مثل توکل، خیر و شر و مطلوب بودن خیر اعتقاد دارند.

و باز جالب است که اکثر این دانشجویان معتقد به نماز هستند، حدود 70 درصد یعنی 90 درصد اعتقاد به خدا دارند و 70 درصد همیشه نماز می خوانند.

لذا تصور اینکه اکثریت فضای دانشگاهی دیندار هستند، درست است.

یکی از دانشگاه های برتر کشور که دانشجویان نخبه در آن درس می خوانند، دانشگاه صنعتی شریف است.

چندی پیش یک نظر سنجی درباره راهپیمایی اربعین صورت گرفت.

طبق این نظرسنجی 22 درصد شرکت کنندگان گفته بودند تا الان پیاده روی نرفته اند و علاقه ندارند بروند و 77 درصد گفته بودند دوست داشتند بروند که نتوانسته اند بروند یا مشکلاتی دیگر برایشان به وجود آمده بود.

22 درصد گفتند شرکت نکرده اند و مخالف برگزاری هستند، 15 درصد هم شرکت کرده اند.

جامعه آماری هم، جامعه آماری وسیعی بوده است.

این آمار برای دانشگاهی که اکثر دانشجویان آن به دنبال اپلای هستند و ترس از این دارند که مهر عراق در پاسپورت شان بخورد، وجود دارد.

یا در پدیده اعتکاف، جالب است بدانید که در سال های اخیر سالانه قریب به 50 هزار نفر در دانشگاه ها معتکف بودند و البته در سال های اخیر با توجه به همزمانی اعتکاف با تعطیلات عید نوروز و عدم امکان برقراری اعتکاف در برخی دانشگاه ها اما همچنان با مطالبه دانشجویی مواجه بودیم و قریب به 20 هزار دانشجو در مساجد دانشگاه در این سال ها معتکف بودند.

می دانید که اعتکاف پدیده خالص و خلوتی است که معتکفین سه روز جدا از جامعه و فعالیت های اجتماعی و.

زندگی می کنند.

در این فضا هم استقبال بی نظیری را شاهد هستیم و با تاکید می گویم که استقبال از اعتکاف در دانشگاه ها بیش از بطن جامعه است.

یا در بحث هیات های مذهبی دانشجویی که جلوه دیگری از فعالیت ها است، ما شاهد اقبال جدی دانشجویان هستیم که در قالب برنامه های هفتگی، برنامه های مناسبتی و حتی تاسیس و برپایی موکب برای خدمت رسانی به محبان اهل بیت صورت می گیرد و این علاقه به صورت داوطلبانه است.

هیات های مذهبی در فضای دانشگاهی بخشی از هویت هیئات مذهبی کشور شده است.

البته این مساله در جاهای دیگر نیز دیده می شود؛ مثلا مساله ازدواج دانشجویی یا عتبات عالیات، در جامعه هویت دانشگاهی پیدا کرده و این خود یک نشانه دانشگاهی در فضای جامعه است.

به طور کلی در تحلیل فضای مذهبی دانشگاه می توان این را گفت که امروزه، یکی از از عوامل جریان ساز مذهبی در فضای اجتماعی، دانشگاه است که اتفاقا در بعضی مواقع ظرفیت دانشگاه برای عمومی کردن مناسبات دینی به کمک جامعه آمده است؛ یعنی کسی نمی تواند منکر فراگیر شدن اعتکاف توسط دانشگاه باشد.

در هیات های مذهبی هم همین گونه می توان تحلیل کرد.

در واقع یکی از عوامل شکل دهی فرهنگ جدید در زمینه هیات داری، هیات های دانشگاهی هستند.

در مساله ازدواج دانشجویی هم به همین شکل می توان تحلیل کرد.

در ازدواج دانشجویی با تحقیقی که اخیرا با همکاری ثبت احوال کشور صورت گرفته، نتایج قابل توجهی به دست آمده است؛ حدود 7 درصد ازدواج های صورت گرفته در 12 سال اخیر در برنامه ازدواج دانشجویی منجر به طلاق شده و دامنه آماری آن کامل است.

ما آمار متوسط طلاق در سطح کشوری را نداریم، اما آمارها نشان می دهد وضعیت فعلی طلاق در فضای عمومی بالا است.

– یکی از موضوعاتی که در جامعه رخ داده، بالا رفتن سن ازدواج و فرزندآوری است.

خود شما چه زمانی ازدواج کردید؟رستمی: بنده در دوره طلبگی و در حالی که شاغل هم نبودم، ازدواج کردم.

بنده 20 سالگی اقدام کردم، ولی درنهایت 23 سالگی ازدواج کردم.

– هنوز وارد نهاد رهبری نشده بودید؟رستمی: خیر.

البته قبل از ورود به نهاد نیز در پژوهشگاهی فعالیت می کردم، ولی در دوران ازدواجم حتی در آن پژوهشگاه نیز فعالیتی نداشتم.

– رشته تحصیلی تان در دانشگاه چه بود؟رستمی: حقوق خوانده ام.

– فرزند دانشجویی هم دارید که دغدغه های دانشجویان را بدانید؟رستمی: بله.

فرزندم دانشجوی سال سوم است و به همین دلیل متوجه شدم برخی مسائل باید اصلاح شود.

سوال بعدی من پیرامون آزاداندیشی در فضای دانشگاه است.

تریبون دانشگاه باید در اختیار چه کسانی باشد و آیا نهاد رهبری معتقد است در فضای دانشگاه نباید تریبونی به جریان های رقیب داد؟رستمی: اول باید تعریفی از جریان رقیب بگویم.

ما یک رقابتی داریم در فضای دانشگاهی که خروجی آن رشد و نشاط دانشگاه است.

محیط غیررقابتی، محیط خمود و ساکنی خواهد بود و اصلا مناسب فضای دانشگاه نیست.

اما اگر رقیب را رقیب گفتمان انقلاب اسلامی و عدالت و آزادی و ایران بنامیم، به آن دشمن می گویند.

نگاهی که بنده دارم و قابل دفاع هم است اینکه هیچ جامعه ای امکانات خودش را به ضدخودش برای فعالیت نمی دهد، هیچ سیستمی به ضدسیستم فرصت اختلال در آن را نمی دهد.

سیستم های کامل سیستم هایی هستند که در سریع ترین زمان ممکن اختلال در سیستم را شناسایی می کنند و نسبت به رفع عیب اقدام می کنند.

در فضای دانشگاهی و عمومی کشور ما ضمن تاکید بر آزاد اندیشی، طرح دیدگاه های مختلف و پیگیری نقد و گفت وشنود دیدگاه های مختلف آن نباید مشروعیتی برای جریان هایی که رسما اعلام دشمنی با مردم و باورهای مردم را دارند، در نظر گرفت.

جریانی که با دین مردم اعلام ناسازگاری کرده و جمهوریت مردم را زیر سوال برده است نباید انتظار تربیون و نمایندگی داشته باشد.

وقتی کسی به رییس جمهور آمریکا نامه می نویسد و تقاضای تحریم علیه مردم می کند ما نمی توانیم بگوییم این یک فکر و اندیشه است و باید اجازه فعالیت داشته باشد.

نمی توان مال و امکانات مردم را اختیار این افراد قرار داد.

در این میان ممکن است برداشت انحصارطلبی و نفی صداهای مختلف شود، ما می گوییم این طور نیست بلکه یک خط جداکننده ای وجود دارد که جریان درون جامعه با هر قرائتی ممکن است گفتمان اصولگرایی، اصلاح طلبی یا عدالت طلبی و.

پذیرفته باشد، اینها درون رنگین کمان فضای داخل کشور قابل تعریف هستند.

ممکن است یک جریان در پرتو طرح دیدگاه های مختلف در حال انتخاب طرح دیدگاه مناسب است، نه تبلیغ یک دیدگاه معاند؛ این طیف هم باید در داخل دانشگاه حرف بزند، ما باید بتوانیم همه افکار را بشنویم، نقد آن را بشنویم و فرصت انتخاب پیدا کنیم.

گاهی وقت ها تعبیری از شهیدمطهری نقل می شود و به غلط به لزوم تریبون دادن به بی دین ها در دانشگاه ها تاکید شده است.

یکی از اساتید دانشگاه که اسم آن مشخص است با عنوان مسلمان، تبلیغ مارکسیسم را انجام می دهد، شهیدمطهری با آن مخالفت می کند و می گوید نباید با پرچم اسلام تبلیغ مارکسیسم را کند.

اگر قرار است تبلیغ مارکسیسم شود باید آن شخص با پرچم مارکسیسم بیاید و تبلیغ کند.

ما موافق آن هستیم که بتوان به دیدگاه های مختلف مجال طرح و نقد بدهیم.

مشکلی که امروز در بخشی از دانشگاه داریم این است که می گویند ما می آییم ولی کسی ما را نقد نکند، ما حاضر می شویم و حاضر به مناظره و دفاع از دیدگاه خودمان نیستیم.

یکی از شکایت های دانشجویان انقلابی و مدافع انقلاب، سر همین موضوع است که جریان های رقیب از مناظره گریزان هستند و حاضر به گفت وگو نیستند.

یا حامی گفتان غرب گرا حاضر به نشستن برای دفاع از خودش نیست و دنبال تریبون یک طرفه هستند.

فضای دانشگاه فضای تریبون یک طرفه برای کسانی که بخواهند مبانی هویتی جامعه را مخدوش کنند، نیست.

– در میان صحبت هایتان به پاسخگویی مسئولان اشاره کردید.

نهاد چه زمینه هایی برای این امر فراهم می کند و اصلا آیا نهاد به سوالات دانشجویان پاسخگو است؟رستمی: پاسخگویی مسئولان هم در سطح مسئولان رده بالا و هم در سطح مسئولان دانشگاه بوده و هم اعتقاد ما این بوده است، نظام اسلامی یک نظام مردم سالار است و بدون مردم تداوم پیدا نمی کند.

در این فضا حتما پاسخگویی شرط ارتباط، خود مردم هستند.

دنبال قالب های مختلفی دنبال بودیم .

در فضای داخلی دانشگاه ها، موضوع کرسی های آزاد اندیشی و گفت وگو را پیگیری کردیم و نهاد هم در این مسیر راحت ترین مسئول برای پاسخگویی است به واسطه اینکه دفتر نهاد از آن تشریفات عمومی دور است و هم اینکه مناسبات مسئول نهاد از آن خواسته می شود، مثل اقامه نماز و سرکشی به خوابگاه ها که راحت تر شکل می گیرد.

– شخص شما برنامه ای دارید؟رستمی: بنده در حال فعال کردن قالب های مختلفی هستم که زمینه ارتباط با دانشجو است.

حضور خودم در فضای دانشگاهی و خوابگاهی و تشکل ها و تشویق مجموعه همکارانم به این روش و استفاده از ابزارها و رسانه ها به این تبادل و گفت وشنود که از اعم آن است، کمک می کند.

– نظر مجموعه نهاد رهبری به مقوله سینما، ادبیات و موسیقی چیست؟رستمی: این سه حوزه و هر حوزه ای که در قالب هنر است، رسانه های بی نیاز به ترجمه هستند، یعنی یکی از قالب های رسانه ای در انتقال تفکر هستند.

با این تعبیر، حوزه ای که باید جریان متعهد و مطالبه گر دنبال آن باشد، حوزه هنر است.

در این حوزه ها رویش ها و بی توجهی هایی داشته ایم، بخش هایی که جریان انقلابی و معتقد پیگیر بوده است، موفقیت های زیادی به دست آورده است.

شعر، کتاب و ادبیات از مهم ترین آنها است که اهتمام رهبری هم قابل توجه بوده است.

قطعا موسیقی، سینما و تئاتر و هر آنچه در مقوله هنر قرار می گیرد جزء ابزارهایی است که باید به آن توجه کرد و باید بگویم نسبت به آن کم توجهی شده است و جزء حوزه هایی است که حتما نهاد به آن ورود خواهد کرد، البته راهبردی و غیرتصدی گرایانه.

حوزه هایی که ما در حال برنامه ریزی هستیم فعال کردن کانون های تئاتر است که مطالبه از مسئولان دفاتر نهاد بوده و باید ظرفیت دانشگاه را نیز در این حوزه ها فعال کرد.

– آخرین کتابی که خواندید و آخرین فیلمی که دیدید، چه بود؟رستمی: آخرین کتابی که خواندم احضاریه و آخرین فیلم هایی هم که دیده ام تنگه ابوقریب، لاتاری و به وقت شام بوده است.

– چه مستندی پیشنهاد می کنید دانشجویان ببینند؟رستمی: راه طی شده کار جدید آقای ملاقلی پور، مستند قائم مقام و آقای نخست وزیر جزء کارهای خوب بوده است.

به مستندهایی که جوانان دست اندرکار آن هستند علاقه دارم و توصیه به دیدن آن می کنم.

حضور بدنه جوان در حوزه مستند سازی حتما مثبت خواهد بود.

– درمورد فضای مجازی چه تحلیل و نگاهی دارید؟رستمی: فضای مجازی یک بستر و قالب است، آن چیزی که مبنای ما در فضای مجازی است اینکه در این فضا چه محتوا و خوراکی ارائه می شود و ارائه دهنده و دریافت کننده چه کسانی هستند؟ فضای مجازی قالب های مرسوم فضای رسانه ای را به هم ریخته و فرصت های بی نظیری برای دیده شدن و ارائه کردن ایجاد کرده است، اینها مختصات فضای مجازی جدید و ظرفیت هایی است که ایجاد شده.

ضمن اینکه معتقدیم در فضای مجازی آن چیزی که مبنای قضاوت قرار گیرد محتوای آن است.

از آن نباید غفلت کنیم که بسترساز و توسعه دهنده و مدیر فضای مجازی بیرون از مرزهای ماست.

یعنی اصلی ترین تولید محتوا در دسترس نفرات دیگری است، پس نباید نگاهی سطحی نسبت به آن داشته باشیم.

در فضای مجازی در حوزه هایی ما تصمیم گیر نیستیم ولی امروزه ناگزیریم در فضای مجازی باشیم یعنی نمی شود فضای مجازی را از زندگی مردم نفی کنیم، بلکه باید سیاستگذاری کنیم.

من در فضای مجازی و پیام رسان های اجتماعی فعال هستم و امکان گفت وگوی دوسویه دارم و حتی صفحه اینستاگرامم را برای ارتباط با دانشجویان فعال کرده ام.

حضور شما و حجت الاسلام قمی این نوید را می دهد که مساله جوانگرایی با شدت بیشتری شکل بگیرد؛ این مساله در نهاد هم شکل خواهد گرفت؟رستمی: در نهاد هم معتقد به جوانگرایی به عنوان یک اصل هستیم، دلیل هم آنکه مخاطب ما جوان است.

باید بگوییم سن فعالان و کنشگران در هر مقطعی که باشد متناسب با آن مخاطب نیز دارد و یک امام جمعه میانسال حتی طیف عظیمی از مخاطبان آن در نمازجمعه و.

میانسال ها هستند، علاوه بر اینکه بین آنها جوانان و نوجوانان نیز حضور دارند و امام جمعه جوان نیز مخاطبان جوان دارد و این فضا در فعالیت های اجتماعی وجود دارد، اما در فضای دانشگاهی مخاطبان 18 تا 30 ساله حضور دارند و این طیف همیشه ثابت هستند و ما یک برشی از رودخانه نسلی را در دانشگاه داریم که بین این رده سنی هستند و هرچه روحانیون و مجموعه افرادی که در نهاد نمایندگی رهبری حضور دارند به مطالبات این رده سنی آگاه تر باشند، راحت تر می توانند ارتباط بگیرند و نتیجه آن نیز تاثیرگذاری بهتر و تحقق اهداف و سیاست های نهاد خواهد بود و با این اوصاف به دنبال آن هستیم که از فضلای جوان استفاده کرده و ارتباط مان نیز عمدتا با توجه به این مساله شکل بگیرد.

نکته دیگر اینکه در بحث قانون منع به کارگیری بازنشستگی هیچ گاه نهاد به دنبال استثنا کردن افراد نرفته، چراکه نهاد به طور دائمی در حوزه جوانگرایی فعالیت کرده و نیازی به این مساله نداشته است.

– به نظر شما مهم ترین انتقادی که به نهاد نمایندگی رهبری وجود دارد، چیست؟رستمی: غیررسانه ای بودن آن است.

نهاد نتوانسته به آن اندازه ای که فعالیت می کند، تبلیغ کند.

در بحث استقلال دانشگاه ها نگاه های مختلفی وجود دارد.

عده ای معتقدند استقلال دانشگاه ها با استقلال سیاسی آنها شروع می شود، اما در مقابل نیز عده ای می گویند استقلال مالی در این زمینه اولویت دارد.

به نظر شما اولویت با کدام جریان است؟ آیا مساله دانشگاه های ما با استقلال سیاسی حل خواهد شد؟ در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا اتکای کمتر از 50 درصدی به بودجه دولت دارند، اما در کشور ما دانشگاه های سطح یک هم بیش از 50 درصد به بودجه دولت وابستگی دارند.

در مقابل برخی دانشگاه ها به این مهم روی آورده اند که سبد درآمدی شان متنوع شود، اما بازهم درآمد حاصل از فروش آموزش بیشتر از درآمد پژوهشی است.

به نظر شما چرا چنین مساله ای وجود دارد؟تلقی خاصی که برخی رسانه ها از استقلال دانشگاه ها ارائه می دهند، یک موضوع انحرافی است؛ به این دلیل که از یک طرف در جامعه ای که دانشگاه ها به عنوان نقشی از نظام حاکمیتی این جامعه در حال پرورش نیرو در بستر جامعه و به منظور اداره کشور هستند، طبیعی است که استانداردهای آموزشی مورد پذیرش را باید رعایت کنند.

حرف از استقلال دانشگاه ها در حوزه سیاسی امر غیراولویت داری است و آنچه به عنوان سیاست حاکمیتی در حوزه دانشگاه دنبال می شود، عمدتا به دنبال ارتقای فعالیت دانشگاه هاست؛ عمدتا سیاست های حاکمیتی کمک می کند دانشگاه از یک سطحی پایین تر نباشد و به همین دلیل است که می بینیم در مواردی برخی دانشگاه های توانمند حتی سیاست های حاکمیتی را به سیاست های سختگیرانه تری تبدیل می کنند برای اینکه تراز خود را بالاتر می بینند؛ بنابراین در سیاست های حاکمیتی می بینیم کف استانداردها از مدیران دانشگاهی مطالبه می شود.

به طور مثال در رشد علمی اساتید، ملاک های ارزیابی و تبدیل وضعیت اساتید برخی دانشگاه ها استانداردهای خود را سختگیرانه تر می کنند و این به معنی مقابله با سیاست های قبلی نیست، بلکه برای آن است که کف سیاست ها در همه دانشگاه ها اجرا می شود ولی دانشگاه های توانمند، سیاست های سخت گرایانه تری را ضمن موافقت با حاکمیت دنبال می کنند.

هیچ کشوری این خوانش از استقلال را نمی پذیرد به خصوص در دانشگاه هایی که تمام یا بخش عمده ای از بودجه خود را از حاکمیت دریافت می کنند.

از سوی دیگر می بینیم هیچ منعی برای تاسیس دانشگاه های خصوصی و پیگیری سیاست های آموزشی و پژوهشی مختص خود وجود ندارد و در کشور نیز برخی دانشگاه ها در بستری خارج از نظام آموزش رسمی شکل می گیرند، ضمن اینکه استانداردهای خاص خود را تعریف کرده اند، انتخاب استاد، مکانیسم آموزشی و تربیت دانشجو نیز با خودشان است و کسی نیز با آن مخالفتی ندارد، اما اینکه بخواهیم از زیرساخت های موجود تقاضای تسلط بر منابع کشور را داشته باشیم و ظرفیت های موجود را که سرمایه عمومی کشور هستند و در قالب دانشگاهی شکل گرفته اند، حال بخواهیم مستقل باشد در حقیقت یک نوع خودکامگی است و هیچ کس آن را نمی پسندد.

در بحث استقلال مالی هرچه رخ دهد در فضای سیاست های رسمی کشور مورد تایید قرار می گیرد و امروزه دانشگاه ها هر پروژه ای را که بتوانند در بخش غیردولتی دریافت کنند به همان میزان دولت متعهد حمایت از همان پروژه می شود و سیاست های تشویقی برای استقلال مالی دانشگاه ها داریم که البته این مساله تابعی از فضای کشور، فعالان اقتصادی و فرهنگ حاکم بر روابط اقتصادی و صنعتی کشور است و امروز هنوز بزرگ ترین مشتری خدمات دانشگاه ها، دولت است و می بینیم اگر صنعت دولتی و وزارت دفاع و نفت ما اگر بخواهد روابط اقتصادی خود را با دانشگاه ها کمرنگ کند، آنها آسیب می بینند.

در یکی از پست های شما دیدم که به مقوله پایان نامه ها اشاره کردید.

در حوزه پایان نامه ها و آموزش عالی بزرگ ترین چالش چیست؟رستمی: هنوز نسبت معنادار و تعریف شده ای بین موضوعات انتخاب شده توسط اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی با مسائل کشور نمی بینیم.

درواقع دانشگاه پاسخگوی نیازهای جامعه نیست.

دانشگاه هنوز عمده موضوعاتی که در پایان نامه ها مورد پژوهش قرار می دهد، جزء مسائل مبتلا به جامعه نیست، البته دلیل آن این است که یا دانشگاه توجه نکرده یا جامعه نیازهای خود را معرفی نکرده است یا دانشگاه توانایی لازم را ندارد و ما نباید دانشگاه را از حرکت در لبه ها و مرزهای دانش محدود کنیم و باید این اتفاق رخ دهد و یکی از افتخارات پژوهش و دستاوردهای دانشگاهی ما نیز ارتقا و سرعت رشد علمی و تاثیر در فرآیند جهانی تولید علم است و ضریب نفوذ ما نسبت به 20 سال پیش 19 برابر شده است و از 0.

1 درصد وزن تولید علم در دنیا به 1.

9 درصد رسیده ایم؛ اما مساله این است در جایی که ما برای تولید دانش هزینه می کنیم در اولویت بندی بین مرزهای دانش با مسائل ضروری مردم باید اولویت را به نیازهای عمومی دهیم ضمن اینکه منافاتی نیز در این زمینه وجود ندارد.

در حقیقت اگر توجه پژوهش و پایان نامه ها به مسائل مردم معطوف شود، حوزه های جدیدی در دانش مورد توجه قرار می گیرد که امروزه مغفول مانده اند.

کلید واژه ها: دانشگاه – دانشجو – دانشجویی – مقام معظم رهبری – اسلام – هایی – فضای مجازی – مصاحبه – پایگاه اطلاع رسانی – روزنامه فرهیختگان – کشور – نمایندگی – آرمان – سیاسی – انقلاب اسلامی – انتظار – مردم – بعد از انقلاب – اطلاع رسانی – کوی دانشگاه – رهبری – مجازی – دانشجویان – خبرگزاری – خبرنگار – استقلال – روزنامه – ادبیات – تاریخی – میدانی