فرامرز مداح در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره مصوبه تازه شورای عالی هماهنگی ترابری کشور مبنی بر محاسبه کرایه حمل بر مبنای تن ـ کیلومتر اظهار داشت: این مصوبه کلی است و بر مبنای این مصوبه، سازمان راهداری باید کرایه حمل برای ۶۶۰ هزار مسیر را تعیین کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مصوبه کلی شورای عالی هماهنگی ترابری و نرخ هایی که توسط سازمان راهداری برای ۶۶۰ هزار مسیر تعیین خواهد شد، جهت اجرا نیاز به مصوبه ستاد تنظیم بازار دارد یا خیر، گفت: در بخشی از مصوبه شورای عالی ترابری آمده است که اجرای این روش محاسبه کرایه حمل باید با مجوز سازمان های ذی ربط باشد ؛ که منظور از سازمان های ذی ربط ، ستاد تنظیم بازار است؛ اما درباره آن بحث وجود دارد که ستاد تنظیم بازار چگونه می تواند برای ۶۶۰ هزار مسیر که قرار است سازمان راهداری قیمت گذاری و ابلاغ کند، اظهار نظر کند؟
مداح ادامه داد: ما در سازمان راهداری نرخ پایه کرایه را محاسبه کرده و به ادارات کل استان ها می فرستیم. ادارات کل راهداری استان ها نیز آن را برای انجمن های صنفی استانی می فرستند و با کمک آنها نرخ نهایی کرایه حمل در آن استان را تعیین می کنند؛ بنابراین اینگونه نیست که ما جدول را در تهران تهیه کرده و به رانندگان ابلاغ کنیم. بلکه نرخ کرایه‌ها در استان ها نهایی می شود.
کرایه حمل بر مبنای تن-کیلومتر چگونه محاسبه می‌شود؟
معاون سازمان راهداری درباره نحوه محاسبه کرایه حمل بر مبنای تن-کیلومتر توضیح داد: در این روش بر اساس یک صفحه بزرگ اکسل که دو ماه به طول انجامید تا آن را تهیه کنیم، عمل می شود. در این فرمول یک رقم پایه به عنوان تن ـ کیلومتر تعیین می شود (مثلا ۱۰۰ هزار تومان) بعد این رقم پایه برای آنکه تبدیل به کرایه شود یک سری ضرایب مسافتی به آن می خورد چون تن ـ کیلومتر در راه های نزدیک گرانتر از راه های دور است.
وی افزود: بعد از آن به صورت پله ای و بر اساس ظرفیت خودرو، تن ـ کیلومتر را محاسبه می کنیم. مثلا برای یک تریلر که ۲۲ تن وزن دارد فرض بر این است که کل این ظرفیت در اختیار قرار گیرد و نهایتا سه رقم مسافت، وزن و تن ـ کیلومتر داریم که در هم ضرب می شود.
مبنای جدید، الزاما به معنای افزایش نرخ در همه مسیرها نیست
عضو هیئت عامل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای درباره ضمانت اجرایی این روش برای تعیین کرایه حمل افزود: رقمی که بر اساس فرمول مذکور تهیه می شود، رقم پایه است و اگر رانندگانی بخواهند با نرخ کمتر اقدام به حمل بار کنند، دیگر در اختیار ما نیست. بنابراین ضمانت اجرایی خیلی محکم و قابل قبولی نخواهد داشت. اما می تواند برای انتقال بارهای دولتی ملاک عمل قرار گیرد.
مداح گفت: محاسبه کرایه حمل بر اساس تن ـ کیلومتر به این معنا نیست که در همه جا کرایه افزایش می یابد بلکه در برخی موارد معدود، کرایه کاهش می یابد.
مبنای جدید چه تاثیری بر قیمت کالاها دارد؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا محاسبه کرایه حمل بر اساس تن ـ کیلومتر سبب افزایش قیمت تمام شده کالا برای صاحب بار و نهایتا قیمت خودِ کالا می شود؟ گفت: تأثیر این نوع محاسبه کرایه حمل بر قیمت تمام شده کالا بسیار اندک است و هر چه محموله با ارزش تر باشد، میزان اثرگذاری افزایش کرایه حمل بر قیمت کالا هم به همان نسبت کاهش می یابد ولی هر چه کالا کم ارزشتر باشد، تأثیر آن بیشتر می شود. مثلا در ۲۰ تن گوجه فرنگی که ارزش آن ممکن است ۶۰ میلیون تومان باشد، نهایتا افزایش ۱ میلیون تومانی کرایه حمل (در صورت محاسبه با تن ـ کیلومتر) نسبت به نرخ کرایه های گذشته، تأثیر چندانی در قیمت تمام شده کالا برای صاحب بار نخواهد داشت درنتیجه این روش محاسبه کرایه حمل نمی تواند بهانه ای برای افزایش قیمت کالا از سوی صاحب بار باشد.
معاون برنامه ریزی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای درباره تأثیر روش جدید تعیین کرایه حمل بر رقابت جاده و ریل در حمل بار اظهار داشت: با توجه به اینکه با اعمال روش تن ـ کیلومتر قیمت حمل بار با جاده افزایش می یابد، به سود ریل بوده و راه آهنی ها از اجرای محاسبه تن ـ کیلومتر استقبال می کنند؛ چون استفاده از راه آهن برای حمل بار توجیه پذیرتر خواهد بود.
خودروهای حامل سوخت و شرکت‌های پخش، مشمول نیستند
وی درباره تسری روش تن ـ کیلومتر به خودروهای سوختی گفت: خودروهای حامل سوخت در این روش قرار نمی گیرند. چون صاحب کالا در فرآورده های نفتی، دولت است که از سازمان برنامه و بودجه مجوز می گیرند؛ هر چند که روش محاسبه کرایه حمل خودروهای سوختی نیز در حال حاضر بر اساس تن ـ کیلومتر است اما در زمره قیمت گذاری سازمان راهداری قرار نمی گیرند.
مداح درباره خودروهای حامل مواد غذایی وابسته به شرکت های پخش مواد غذایی گفت: خودروهای باری زیرمجموعه شرکت های پخش مواد غذایی در زمره خودروهای سنگین شهری محسوب شده و در شمول این نحوه تعیین کرایه حمل بار نخواهند بود.
وی همچین گفت: از آنجا که شرکت های باربری و حمل و نقلی درآمدشان از محل کمیسیون توزیع بار به رانندگان است، هر چه کرایه حمل بیشتر شود، سود آنها هم بیشتر می شود؛ در نتیجه اجرای این روش به سود شرکت های حمل و نقلی است و نمی توان گفت تخلفات شرکت های حمل و نقلی با مبنای جدید، حذف می شود.
عضو هیئت عامل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای درباره تخلفات شرکت های حمل و نقل در زمینه توزیع بار میان رانندگان با حداقل قیمت ها گفت: اگر این نرخ کرایه حمل اندکی که شرکت ها به راننده ها می دادند، به سود مصرف کننده نهایی بود، باز هم جای توجیه داشت؛ اما اشکال کار این است که به سود مردم نبود و به نفع خودِ شرکت های حمل ونقلی بود.
وی افزود: در صورتی که روش تن ـ کیلومتر اعمال و ابلاغ شود، بارنامه های صادره از سوی شرکت های حمل و نقل باید بر این اساس باشد اما اگر خودِ راننده بخواهد در زمینه رقابت، تخفیف دهد که بحث دیگری است و نمی توانیم جلوی او را بگیریم.
جدول منتشر شده در فضای مجازی، مورد تایید نیست
این مقام مسئول در سازمان راهداری در خصوص جدول منتشر شده در فضای مجازی میان رانندگان که اعدادی را به عنوان ارقام پایه محاسبه کرایه حمل بر اساس تن ـ کیلومتر اعلام کرده است، گفت: این جدول مورد تأیید سازمان راهداری نیست و از سوی تعدادی از رانندگانی که به عنوان نماینده صنف با ما در ارتباط بودند، منتشر شده است.
وی افزود: من به این افراد گفتم این ارقام مورد تأیید نیستند و اگر جدولی که در اختیار سازمان راهداری است به تصویب نهایی نرسد، عامل آن شما هستید که با انتشار این جدول جلوی تصویب آن را گرفتید.
