علی نادرشاهی، پژوهشگر اقتصاد پولی اندیشکده سیاست گذاری اقتصادی تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: بحث مهمی که در زمینه تخصیص اعتبارهای بانکی وجود دارد این است که این اعتبارات معمولاً به افرادی که از لحاظ مالی قشر برخوردار هستند و به جهت اعتبارشان چیزی برای وثیقه گذاری دارند داده میشود.
وثیقه سازی سهام عدالت راهی برای رسیدن این تسهیلات به اقشار آسیب پذیر است
وی ادامه داد: معمولاً افراد ضعیف از دریافت اعتبار و تسهیلات بانکی که بتوانند برای کسب و کار خودشان استفاده کنند محروم هستند و عمده تسهیلات به اقشار مرفه یا افرادی که سرمایهای دارند تخصیص داده میشود.
نادرشاهی افزود: اقشار ضعیف داراییهایی دارند، به عنوان نمونه خانهای دارند، یا سرقفلی مغازهای را دارند اما به جهت اینکه این داراییشان سند ندارد نمیتوانند از آن برای وثیقه سازی استفاده کنند و به همین جهت از مزیت اعتبار و تسهیلات بانکی محروم میشوند.
وی درباره سهام عدالت، گفت: اتفاقی که در ایران افتاد این بود که در راستای کمک به مردم، بخشی از سهام بهترین شرکتهای دولتی در اختیار اقشار آسیب پذیر قرار گرفت.
با وثیقه سازی سهام عدالت هم تسهیلات به مردم میرسد و هم دارایی آنها حفظ میشود
نادرشاهی با اشاره به فرصت آزاد سازی سهام عدالت گفت: در حال حاضر با آزاد سازی سهام عدالت یک فرصتی به وجود آمده است که به وسیله آن هم دارایی سهامداران حفظ میشود و هم این سهام تبدیل به اهرمی شود که تسهیلات بانکی در اختیار افرادی که وثیقه شخصی ندارند نیز برسد و ارائه تسهیلات قدری عادلانه تر شود.
وی ادامه داد: اگر این اتفاق صورت بگیرد همکسانی که از لحاظ معیشتی مشکل دارند میتوانند با دریافت وام، از آن برای زندگیشان و حتی کسب و کارشان استفاده کنند و هم خود سهام عدالت در گرو بانک هست و از دست نرفته است و چه بسا ارزش آن نیز بالاتر بروند. پس در واقع اگر توانستند پس بدهند که اصل داراییشان باقی میماند اگر هم نتوانستند پس بدهند نیز بانک ضرر نمیکند.
ورود مردم به بورس آنها را ریسک پذیر میکند / ورود به تولید نیازمند ریسک پذیری است
علی نادرشاهی اظهار داشت: یک پیشنهاد این است که درصدی از سهام عدالت به عنوان نمونه ۸۰ درصد آن وام داده شود در این صورت به جهت نوسانات غیر قابل انکار بازار بورس، ریسک آن برای بانک نیز به حداقل میرسد. همچنین وام گیرنده نیز به جهت دشواری دریافت ما به التفاوت ۲۰ درصدی خود، انگیزه و تمایل بیشتری برای پس دادن وام خود پیدا میکند
وی در زمینه مزیت آزاد سازی سهام عدالت نیز گفت: مزیت آزاد سازی این بود که به وسیله آن افراد آسیب پذیر به فضای بورس، نزدیک تر میشوند در اکثر مواقع در کشور ما تأمین مالی بانک محور است این کار گام خوبی به سمت آشنا شدن مردم با بورس و تأمین مالی سرمایه محور خواهد بود
نادرشاهی با اشاره به مزیت ریسک پذیر شدن مردم، گفت: به دلیل ماهیت ریسک پذیری بورس، مردم از حالت ریسک گریزی به جهت عادت به تسهیلات بانکی خارج میشوند.
وی با بیان اینکه ریسکپذیر شدن مردم، مزیتهایی در کلان اقتصاد دارد، تصریح کرد: وقتی سرمایه گذاران، به اصطلاح ریسک پذیر میشوند به سمت فعالیتهایی مانند تولید حرکت میکنند که همراه با پذیرش ریسک است.
نادرشاهی افزود: درصدی از این تسهیلات میتواند به صورت کارتی اعتباری که برای خرید کالای داخل صرف شود باشد که با تحریک تقاضا از تولید داخل حمایت صورت گیرد.
این پژوهش گر اقتصاد پولی درباره خطر بنگاه داری بانکها نیز گفت: قاعده گذاری باید به صورتی انجام شود که بانکها در مدت معینی مثلاً یک سال این سهامی که تملک شده را واگذار کرده و از آن خارج شود که معضلات بنگاه داری بانکها نیز به وجود نیاید.
وثیقه سازی سهام عدالت، تأثیری در رشد نقدینگی ندارد
وی در زمینه اینکه آیا این تسهیلات نقدینگی را افزایش میدهد یا خیر، گفت: شاید عدهای بگویند که ممکن است نقدینگی رشد کند، در پاسخ به این سوال باید گفت اولاً در این حالت به جهت اینکه برگشت تسهیلات قطعی است، تأثیری در افزایش نقدینگی نخواهد داشت دوماً، در این کار تسهیلات دهی به افرادی که تا کنون از دریافت آن محرم بوده اند صورت میگیرد و کنترل نقدینگی باید از جای دیگری کنترل شود و عادلانه این است که اقشار آسیب پذیر به آن تسهیلات دسترسی پیدا کنند.