به گزارش خبرنگار مهر، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در برنامه اقتصادی تیتر امشب، در خصوص به تعویق افتادن دریافت تسهیلات کسب و کارها از سوی بانکها، گفت: مجموعه تسهیلاتی که در دولت و بانک مرکزی اخذ شده تا به افرادی که از بابت آثار اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، آسیب دیده و دچار مشکل شده‌اند، کمک شود؛ بر این اساس در شورای پول و اعتبار مصوب شده تا اقساط وام‌های افرادی که تسهیلات گرفته و کسب و کار آنها آسیب دیده است، بدون اخذ کارمزد یا جریمه سه ماه به تعویق افتد.
بانکها حق برداشت غیرقانونی از حساب ضامنین وام‌گیرندگان آسیب دیده از کرونا را ندارند
رئیس کل بانک مرکزی افزود: دولت نیز به تازگی کارگروهی را با عضویت ۵ تن از اعضای دولت، تشکیل داده و اکنون ده گروه می‌توانند سه ماه اقساط خود را با تأخیر بپردازند؛ این در حالی است که افرادی که در این مصادیق قرار می‌گیرند، به بانکها مراجعه نکنند؛ البته بانکها نیز مدارا خواهند کرد.
وی تصریح کرد: افرادی که وام قرض الحسنه دریافت کرده اند، عموماً افراد آسیب پذیر هستند، بنابراین کل وام‌های قرض الحسنه مشمول این موضوع شده است؛ این در حالی است که برخی از بانکها از حساب ضامنین یا خود دریافت کنندگان وام برداشت کرده اند، اما ما ۲۰ هزار شعبه داریم و بروکراسی اداری باعث کندی حرکت شده است. به هر حال مردم باید مدارا کنند و اگر بانکها برداشتی صورت داده اند، باید برگردانند و این تخلف به حساب می‌آید و تا سه ماه هیچ قسطی در رابطه با قرض الحسنه نباید پرداخت شود.
وی با بیان اینکه کسانی که از اول اسفند تا ۳۱ اردیبهشت ماه، چک برگشتی خواهند داشت، تا سه ماه بعد از برگشت چک مهلت دارد که خدمات بانکی دریافت کند، گفت: رویه قضائی به سیستم بانکی مربوط نیست و ذی نفع باید حقوق خود را برای دریافت وجه چک‌ها انجام دهد.
خدمات الکترونیکی بانکها در ایام پایانی سال و همزمان با شیوع کرونا
همتی با بیان اینکه سقف کارت به کارت به ۱۰ میلیون تومان افزایش یافته است، گفت: این امر تأثیر زیادی در افزایش تراکنش‌های غیرحضوری داشته است؛ ضمن اینکه سقف کارت هدیه نیز به ۲ میلیون افزایش یافته است.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: سقف برداشت از خودپردازها به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ البته برخی بر این باورند که اسکناس بیشتری در دست مردم است، اما ما این کار را برای جلوگیری از مراجعات مردم به شعب اتخاذ شده است.
همتی گفت: تراکنش‌های اینترنتی و خارج از شعبه به شدت افزایش یافته است؛ این در حالی است که تراکنش‌های خرید اینترنتی آبان ۹۸ به ۸۸ میلیون و بهمن به ۹۹ میلیون تراکنش اینترنتی رسیده است؛ این در حالی است که رمز پویا که فعال شده است، حدود ۵۵ درصد از جرایم کاهش یافته است. البته متوسط تراکنش انتقال وجه از ۴۵۰ هزار تومان به ۶۲۰ هزار تومان رسیده است که این کمک به افزایش استفاده از روش‌های غیرحضوری شده است.
این عضو کابینه دوازدهم خاطرنشان کرد: همه کارهای بانکی را امروز می‌توان بدون حضور در شعبه انجام داد، مثلاً اگر شخص حقیقی بالای ۱۰۰ میلیون تومان قصد حواله داشته باشد، باید به شعبه مراجعه کند؛ یا اینکه برای سپرده گذاری نیز مردم می‌توانند صبر کنند و مراجعه نکنند.
یک باجه در هر شعبه برای دریافت و پرداخت نقدی
وی اظهار داشت: مردم بسیاری از امور را می‌توانند به سه هفته دیگر موکول کنند تا شبکه بانکی کشور نیز بتواند آسیب کمتری از کرونا ببیند؛ این در حالی است که هر شعبه قرار شده است که یک باجه مخصوص برای دریافت و پرداخت پول نقد اختصاص داده شود؛ اما در برخی از شعب مشکلاتی ایجاد شده است؛ اما به دلیل اینکه از قبل پیش بینی‌های لازم نشده است، برای همکاران سیستم بانکی مشکل است و باید خواهش کرد که مردم کمتر مراجعه کنند.
همتی از مردم درخواست کرد تا ویروس کرونا را جدی بگیرند، گفت: از همکاران بانکی باید قدردانی کرد، چراکه همپای کادر درمانی در حال خدمات رسانی هستند؛ این فداکاری است که به مردمی که احتمال ابتلاء به کرونا دارند خدمات می‌دهند.
وی اظهار داشت: ما اختیار را به نظام بانکی داده ایم تا در مورد پرسنل خود تصمیم بگیرند، بنابراین هر بانکی با توجه به شعب و پراکندگی آن برای همکاران تصمیم بگیرند.
استفاده از منابع صندوق بین المللی پول حق ایران است
همتی ادامه داد: ۶۰ سال است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از خدمات صندوق بین المللی پول استفاده نکرده است و حالا که مردم نیاز به دارو دارند، باید از این حق استفاده کرد؛ به هر حال نرخ این تسهیلات صفر درصد است؛ ما این درخواست را دادیم تا مشخص شود که آیا عدالت را رعایت می‌کنند یا خیر؛ اما به هر حال کارگروه تشکیل شده است؛ من هم احساس نمی‌کنم که مخالفت جدی از سوی صندوق بین المللی پول اعمال شود.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: الان زمان آن است که جامعه جهانی ادعاهای خود را در مورد مردم ایران ثابت کند؛ این در حالی است که وام صندوق بین المللی پول شرط و شروطی ندارد؛ اما ممکن است شیوه دریافت و بازپرداخت اقساط آن باید مشخص شود؛ اما ما مشکل ارزی نداریم و ذخایر هنگفتی از سوی بانک مرکزی وجود دارد؛ اما خیلی از این ذخایر مسدود شده است.
وی افزود: از اول سال تا به حال ۳۹.۲ میلیارد دلار از سوی بانک مرکزی برای واردات کشور تأمین ارز کرده است؛ پس ۵ میلیارد دلار درخواستی از صندوق بین المللی پول رقمی نیست؛ فشار تحریم آمریکا باعث شده که در مخارج ارزی کشور احتیاط شود، اما به هر حال ما مشکلی نداریم.
همتی گفت: این یک حق بین المللی برای ایران است که از منابع صندوق بین المللی پول استفاده کند؛ به هر حال کسبه، رستوران‌ها، هتل‌ها و بسیاری از مشاغل دچار مشکل هستند و وباید به آنها خدمات دهیم تا جبران شود؛ پس ما از این نظر فکر می‌کنیم که درخواست برای وام این صندوق کار درستی بوده است و من هم نکته منفی ندیده ام.
تأمین ۱۴.۸ میلیارد دلار ارز برای کالاهای اساسی در سال ۹۸
وی اظهار داشت: هیچ مشکلی بابت تأمین ارز کالاهای اساسی نیست و تا به حال نیز ۱۴.۸ میلیارد دلار کالای اساسی نهاده‌های دامی و دارو و تجهیزات پزشکی وارد کشور شده است؛ هم اکنون در دو مرحله شایعاتی رخ داده است که هر چه مردم توانستند خرید کالاهای اساسی کرده اند، فردا صبح ولی قفسه‌ها پر بود؛ در حالیکه در دنیا این طور نیست و قفسه فروشگاه‌ها خالی شد.
همتی گفت: ۱۵ میلیارد دلار کالا و مایحتاج مورد نیاز مردم تأمین شده است و برای چندین ماه آینده نیز کالا ذخیره سازی کرده ایم؛ صادرکنندگان نی ز ۲۴.۴ میلیارد دلار ارز در اقتصاد ایران تزریق کرده اند که این رقم خوبی است؛ این در حالی است که درآمد نفتی دولت کاهش جدی یافته است؛ اما ما تکیه خود را به صادرکنندگان و تلاشگران داده ایم و این حرکت نیز ادامه دارد؛ در اسفندماه تا به حال، ۱.۵ میلیارد دلار از سوی صادرکنندگان و بانک مرکزی در سامانه نیما، ارز عرضه شده است.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: ذخایر ارزی ایران هیچ مشکلی ندارد؛ این در حالی است که دهها میلیارد دلار در برخی از بانک‌های دنیا از سوی امریکا بلوکه شده است که ما در حال پیگیری حقوقی هستیم؛ البته کانال‌های مختلفی را نیز در حال پیگیری داریم که بتوانیم برخی از منابع ارزی خود را در بانک‌های خارجی آزاد کنیم که به نتایجی هم رسیده ایم.
رشد اقتصادی ۹۸ کشور مثبت خواهد شد
وی در خصوص رشد اقتصادی کشور نیز گفت: مقام معظم رهبری در ابتدای امسال سال را به نام رونق تولید نامیده اند که نتیجه آماری رشد اقتصادی نشان می‌دهد که خواست ایشان تحقق یافته است؛ این در حالی است که سال گذشته رشد نفتی و غیرنفتی کشور منفی بود، اما از ابتدای سال بخش‌های اقتصادی با تلاش‌های بانک مرکزی و وزارت صنعت و جهاد کشاورزی و سایر بخش‌های خدماتی، کار وسیعی را برای تولید داخلی شروع کرده اند و این تولید داخلی، نتیجه خود را نشان داده است؛ پس در سه ماهه سوم سال ۹۸ رشد اقتصادی بدون نفت و بانفت مثبت شده است؛ یعنی رشد اقتصادی با نفت ۱.۲ درصد مثبت بوده است و در بخش غیرنفتی نیز ۳.۳ درصد بوده است؛ ولی در مجموع رشد نفتی کشور در نه ماهه منفی است و این رشد مثبت برای پاییز سال ۹۸ بوده است.
همتی گفت: این موضوع نشانگر رونق تولید در کشور است و این روند نیز بدون در نظر گرفتن آثار کرونا در اسفندماه، احتمالاً همراه با رشد اقتصادی غیرنفتی مثبت خواهد بود. این در حالی است که برخی از مجموعه‌ها رشد ده درصدی منفی را برای ایران پیش بینی کرده بودند که غلط از آب درآمد.
خالی فروشان، ارز را گران کردند
وی در خصوص بازار ارز گفت: بازار ارز همواره اینطور است و ما عادت کرده ایم؛ اما بازار ارز نیز متعادل خواهد شد، اما باید به مردم گفت که ریسک بازار ارز بالا است؛ از روز اول که سیل شد، بار هزینه‌ای ۱۸ هزار میلیارد تومانی برای کشور داشت و مشکلاتی به وجود آورد؛ پس از آن سرنگونی پهباد آمریکا، حوادث نفتکش، تأسیسات آرامکو، حوادث افزایش قیمت بنزین و تنش‌های اجتماعی یا سقوط ناگوار هواپیمای اوکراینی و پس از آن نیز کرونا یا سقوط شدید قیمت نفت، در سال ۹۸ رخ داده است؛ اما قیمت ارز باید چقدر نوسان می‌کرد؛ که البته این جو روانی که در تمام دنیا و از سوی شبکه‌های معاند به اقتصاد ایران تحمیل شد، منجر به اثرگذاری بر بازار ارز شد.
همتی گفت: قیمت ارز در سال ۹۸ به ۱۳,۵۰۰ تومان رسیده است؛ اما به دلیل شوک‌های آبان ماه به بعد، ارز جهش کرده است و اکنون رقم بازار آزاد را اگر برای امروز محاسبه کنیم، افزایش ۱۵ درصدی نرخ ارز را شاهد هستیم در حالیکه تورم ۳۵ درصد رشد کرده است؛ اما به هر حال این نرخ ذاتی ارز نیست؛ چراکه با هیچ معیاری همخوانی ندارد.
وی افزود: برخی خالی فروشی می‌کنند و به جای اینکه ارز جابجا کنند، پیش خرید ارز را صورت می‌دهند که آنها مواجه با کاهش نرخ اونس طلا شده اند؛ پس آنها تلاش می‌کنند که ارز فردایی را گران کنند؛ اما به خاطر وضعیت کرونا و بسته شدن مرزها، برخی از افراد نمی‌توانند ارز جابجا کنند؛ پس همه اینها کمک کرده است که جو روانی افزایش نرخ ارز ایجاد شود؛ اما تاکید می‌کنم که با مردم غیرواقعی صحبت نمی‌کنم؛ اما در بخش اسکناس ذخایر ارزی بانک مرکزی فوق العاده است و ما وارد این نوسانات نمی‌شویم و تلاش داریم ثبات بازار را حفظ کنیم؛ ثبات در بازار ارز خواهد بود و ثبات در بازار از سال ۹۹ با آغاز سیاست‌های جدید ارزی حاکم خواهیم کرد.
همتی گفت: ما عمده تزریق ارز ما از طریق سامانه نیما است که ۳۹.۲ میلیارد دلار از ابتدای سال به آن تزریق کرده ایم؛ اما نرخ ارز نیما در حواله کاهشی بوده است؛ پس این طبیعی نیست که در اسکناس افزایش را تجربه کنیم؛ پس ما روزانه ۱۵۰ میلیون یورو در بخش حواله جابجا می‌کنیم؛ در حالیکه عمده خریدار در بازار ارز بانک مرکزی بوده است؛ ما صدها میلیون دلار ارز خریدیم که روی دست مردم نماند؛ پس ما تحت تأثیر هیجانات نخواهیم بود.
۸۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداختیم
وی اظهار داشت: از نظر پرداخت تسهیلات وضع خوبی داریم؛ از ابتدای سال تا اخر بهمن ماه، بیش از ۸۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده ایم که از این رقم بخش قابل توجهی به بخش صنعت داده شده است؛ در سرمایه در گردش نیز به صنعت پرداخت عمده‌ای داریم؛ البته روش‌های مختلفی را برای حل مشکلات به کار گرفته ایم؛ ضمن اینکه در حوزه گام نیز با مصوبه شورای عالی بورس، اوراق قابل معامله خواهد بود.
همتی گفت: نتیجه این تدابیر بانک مرکزی، رونق تولید است و خوشبختانه روند تأمین مالی خوب است؛ البته اعلام هم شده است که اگر بانکها از نظر تأمین اعتبار به خصوص از نظر حوادث کرونا مشکل پیدا کنند، بانک مرکزی در خدمت نظام بانکی است و ما در خدمت اقتصاد خواهیم بود؛ بانکها نگران نباشند و به افرادی که کسب و کار آنها آسیب دیده است، کمک کنند.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص عملیات بازار باز نیز گفت: یکی از مهمترین کارهایی که بانک مرکزی شروع کرده است، عملیات بازار باز است که دهها سال است که ما آن را نداشته ایم که سیاست پولی بر اساس عملیات بازار باز اعمال شود؛ ما هدف کنترل تورم و سود بانکی را دنبال می‌کنیم.
دولت اوراق بیشتری در بازار عرضه کند
وی اظهار داشت: عملیات بازار باز هفته‌ای یک بار با خرید و فروش اوراق انجام می‌شود؛ بانکها نیز به نوعی کار را پیش می‌برند؛ اما بازار هنوز عمق ندارد که باید سازمان برنامه و وزارت اقتصاد اوراق بیشتری عرضه کنند که ما از طریق بانکها به خرید و فروش اوراق بپردازیم. به هر حال نرخ بین بانکی ۱۸.۴ درصد است که این نرخ چند ماه است که یکسان است و نرخ اوراق خزانه نیز ۲۰ تا ۲۱ درصد است؛ پس این پیام را به بخش اقتصادی می‌دهیم که انتظارات عادی تورمی بالا نیست؛ اگر بالا بود که نرخ اوراق سه ساله نرخ ۲۰ تا ۲۱ درصد نداشت؛ پس بانک مرکزی با این ابزار می‌تواند کنترل لازم را بر تورم داشته باشد؛ اما دولت باید اوراق بیشتری را منتشر کند.
همتی گفت: ما به دولت قول می‌دهیم که از طریق عملیات بازار باز، کنترل کنیم که نرخ بالا نرود.
رئیس کل بانک مرکزی، گفت: از ۵ تا بانک سه تا از بانکها کار نهایی ادغام را نهایی کرده بودند که اما مجامع آنها به بعد از عید منتقل شد و پس از عید نیز، تابلوهای بانکها بعد از برگزاری مجمع تغییر خواهد کرد.
وی افزود: نتیجه کنترل نقدینگی این بود که آخرین آمار ما به رشد ۲۹ درصدی رسیدیم؛ این در حالی است که این رقم خوب بود؛ چراکه بودجه مشکل داشت و درآمد نفتی نیز کاهش یافت؛ پس بانک مرکزی تعهدات را یک تنه به عهده گرفت، پس رشد نقدینگی نیز اجتناب ناپذیر شده است؛ پس ما ذخایر ارزی صندوق توسعه ملی را خریدیم و پس رشد نقدینگی ما از این محل بود که خالص ذخایر ارزی بانک مرکزی افزایش یافت و به زودی این ذخایر را به موقع آزاد خواهیم کرد تا این نقدینگی را بالا بریم.
همتی گفت: برای اقتصاد ایران ابرتورم پیش بینی شده بود، در حالیکه بانک مرکزی شرایط خیلی خاصی را پیش برد و نتایج مطلوب گرفت و اجازه نداد که شاکله اقتصاد به هم بریزد؛ به هر حال نیازهای ضروری مردم تأمین شده است؛ آمریکا نیز قحطی را پیش بینی می‌کرد؛ به هر حال تورم بوده است و قیمت افزایش یافته است؛ اما شوک ناشی از ارز در سال ۹۷ این تورم را ایجاد کرد؛ اما اثرات آن شوک را خنثی کرده ایم و مدیریت بازار هم اکنون به دست ما است.
وی اظهار داشت: بانک مرکزی دهها سال است که رشد اقتصادی را استخراج می‌کند و رشد اقتصادی نیز مثبت است؛ این در حالی است که کانال‌های پولی ما را بسته اند و ما نیز رشد اقتصادی داشته ایم، این تعریف ندارد؟ چرا باید نسبت به آینده منفی باشیم.
همتی گفت: خواهش من این است که اگر انتظارات منفی از اقتصاد ایران داریم اما اطلاعات درستی نداریم، نباید آن را به جامعه منتقل کنیم؛ به هر حال نیمه منفی را نباید خیلی دید؛ چراکه انتظارات منفی به نفع جامعه نیست؛ من به هر حال غیر از حضور کرونا در اقتصاد ایران پیش بینی می‌کردم که تورم ۲۰ درصد باشد؛ اما به هر حال باید دید که نقدینگی که هم اکنون داریم، قدرت تخریب کمتری دارد؛ البته باید نقدینگی را کنترل کرد.
وی افزود: مردم به خطرات کرونا توجه جدی کنند؛ این در حالی است که مردم مراعات کنند؛ چراکه ممکن است سراغ همه افراد جامعه بیاید.
