به گزارش خبرنگار مهر، محمدجواد محقق‌نیا عضو هیئت علمی دانشگاه طباطبایی امروز در نشست «پول، بانک و سیاستهای پولی پیشنهادی به دولت سیزدهم از نگاه اقتصاد اسلامی» که به همت خانه اندیشه ورزان در حال برگزاری است، در خصوص راهکارهای جلوگیری از هرزروی تسهیلات بانکی اظهار کرد: مهم‌ترین مشکل سیستم بانکی امروز ما هرزروی تسهیلات بانک‌ها است. متأسفانه باید بگوییم بانک‌ها نه تنها در خدمت اقتصاد کشور نیستند بلکه گاهی بر علیه اقتصاد کشور فعالیت می‌کنند. مشکل اساسی این است که تقریباً ۷۰ درصد تسهیلات بانک‌ها به بخش غیرمولد تزریق می‌شود. این به معنای آن است که هر سال از هزار همت (هزار میلیارد تومان) تسهیلات سیستم بانکی، ۷۰ درصد آن دچار هرزروی می‌شود.
وی ادامه داد: این ماجرا از آنجایی نگران‌کننده می‌شود که تنها برگ برنده ما برای رشد اقتصادی، سیستم بانکی است البته دولت‌های مختلف پس از جنگ، برنامه‌های گوناگونی برای اصلاح نظام بانکی در پیش گرفته‌اند. برای مثال در دولت آقای هاشمی رفسنجانی برای بخش‌های مختلف اقتصاد، سهمیه‌هایی در نظر گرفته شد. به این معنا که استفاده بخش‌های مختلف اقتصادی از تسهیلات بانکی طبق سهمیه‌بندی و چارچوب باشد اما این اتفاق هیچ وقت عملی نشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه طباطبایی افزود: متأسفانه دولت‌های یازدهم و دوازدهم کوچک‌ترین اقدامی در خصوص اصلاح نظام بانکی انجام نداده‌اند اما در دولت محمود احمدی‌نژاد برای جلوگیری از هرزروی تسهیلات، پروژه‌هایی برای بانک‌ها تدوین شد که این راهکار نیز با شکست مواجه شد چرا که بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در امور زیرساختی و بلندمدت علاقه‌مند نیستند.
وی در خصوص اینکه دولت سیزدهم چگونه می‌تواند از هرزروی تسهیلات بانکی جلوگیری کند، بیان کرد: در این رابطه می‌توان از تجارب سایر کشورها استفاده کرد اما باید توجه داشت که شرایط ایران فوق‌العاده خاص و بدون مثال است. برای نمونه در دو دولت گذشته شاهد آن بودیم که با سرمایه یکی از بانک‌ها در منطقه‌ای از تهران پاساژی با مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان افتتاح شد. این در حالی است که دولت قبل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را با مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان احداث کرد یعنی کافی بود دولت گذشته نیز با ارائه نفت ارزان به بانک‌ها، آنها را به ساخت پالایشگاه تشویق کند.
محقق‌نیا در ادامه گفت: اگر در هشت سال گذشته برنامه‌هایی مشابه مثال مذکور اتفاق می‌افتاد، تحریم‌ها عملاً خنثی می‌شد چرا که بنزین کالایی تحریم‌ناپذیر است.
این پژوهشگر اقتصادی در خصوص مصداق استفاده درست از تسهیلات بانکی اظهار داشت: دولت سیزدهم می‌تواند به بانک‌های مختلف مجوز ساخت پالایشگاه برای یک میلیون معلم را بدهد. در چنین شرایطی اگر سرمایه مردم با بخش عمومی و تسهیلات بانکی متصل شود، پس از گذشت دو سال یک پالایشگاه با هزینه یک میلیارد دلار ساخته می‌شود. این در حالی است که بازدهی آن برای سهامداران در سال ۵۰۰ میلیون دلار است. در نتیجه با اقدامات این‌چنینی می‌توان درآمد مادام‌العمر برای مردم و اقشار مختلف فراهم کرد.
وی در پایان گفت: امروزه تمام کشورهای اطراف ایران نیازمند بنزین هستند این در حالی است که وزیر نفت سابق صادرات بنزین را ممنوع اعلام کرده بنابراین اگر برنامه‌های این‌چنینی اجرا شود، می‌توان علاوه بر بهبود معیشت مردم، با افزایش صادرات درآمدهای ارزی خود را نیز ارتقا دهیم.
