سید احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: یکی از کلیدی ترین متغیرهایی که هم در بحث واقعی و هم در بحث مالی تأثیر گذار است نرخ سود در اقتصاد است به نحوی که از آن به عنوان متغیر تعادلها یا عدم تعادلهای بخش واقعی و بخش مالی نام میبرند.
وی ادامه داد: این متغیر نه تنها میتواند موجب عدم تعادل بین دو بخش تولید و قیمتها در اقتصاد شود بلکه نرخهای سود متفاوت بین خود بازارهای مالی میتواند تنظیم بین بازارهای مالی را نیز تحت تأثیر خود قرار دهد.
مدیریت نرخ سود برای اقتصاد اهمیت زیادی دارد
خاندوزی افزود: به همین جهت مدیریت نرخ سود چه از جهت تنظیم روابط بین مالی چه از جهت تنظیم مناسبات بین بخش واقعی و مالی اقتصاد حائز اهمیت است ویکی از مهمترین سوالاتی که در اقتصاد اسلامی باید پاسخ دهیم این است که این متغیر و ابزارهای کنترلی آن از نظر اقتصاد اسلامی چیست و با چه ابزارهایی میتوان این متغیر را تحت تأثیر قرارداد.
نماینده مردم تهران بیان داشت: اتفاقی که در شرایط فعلی رخ داده این است که نرخهای سود در بازارهای مختلف بدون یک مرجع سیاست گذاری واحد در حال تغییر است این کار موجب نوسانات و تلاطمهای زیادی بین بازارهای مختلف میشود به عبارت دیگر ممکن است نرخهای سود افزایشی باشد که موجب عدم جذابیت فعالیت در بخش واقعی اقتصاد میشود بنابراین خود این به مانعی برای رونق تولید تبدیل میشود.
وی افزود: این اتفاقی است که در ماههای ابتدایی ۹۹ با بالا رفتن غیر متعارف سود در بازار سرمایه در اقتصاد ایران رخ داد و بسیاری از فعالیتهای تولیدی اساساً جذابیت خود را از دست دادند. بنابراین صاحبان سرمایه هم ترجیح میدهند سرمایه خود را در بازار داراییها و به صورت غیر مولد به گردش در بیاورند این کار اساساً با هدفگذاری های رشد تولید و اشتغال در جهش تولید هم هیچ تناسبی ندارد.
افزایش نرخ سود بین بانکی بر بورس اثر گذار بود
خاندوزی بیان داشت: در این ماهها تشتت سیاستگذاری در حوزه نرخ سود باعث شده تا بین خود بازارهای مالی نیز شاهد تلاطمهای بی ضابطهای باشیم که با یک تصمیم بانک مرکزی درباره افزایش نرخ سود بازار بین بانکی این علامت و سیگنال به بازار داده میشود که احتمالاً نرخهای سود در خود بازار بانکی نیز افزایش خواهد یافت و بسیاری از سرمایه گذاران ریسک گریز ترجیح میدهند سرمایه خودشان را به بانکها برگردانند و از بازارهای مالی دیگر خارج کنند.
وی با اشاره به اثرات کاهش نرخ بهره ادامه داد: اتفاقی که در فروردین ماه افتاده بود برعکس این اتفاق بود. در آن ماه با کاهش یکباره نرخ سود به ۱۵ درصد که به اشتباه توسط بانک مرکزی و به صورت یکباره اعمال شد بسیاری از کسانی که در بانکها سرمایه گذاری کرده بودند ترجیح دادند که وارد بازارهای دیگری شوند.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی بیان داشت: این وضعیت سینوسی بین سیاستگذاری نرخ سود در بازارهای مختلف حتماً برای اقتصاد ایران آسیب زننده و شکننده است و فضای فعالیت اقتصادی را کوتاه بینانه تصویر میکند و در این اقتصاد سرمایه گذاران به سفته بازان کوتاه مدت بازار داراییها تبدیل میشوند بدون اینکه کمکی به فعالیتهای تولیدی و سرمایه گذاریهای بلند مدت در بازار بکنند.
برای مدیریت نرخ سود باید کمیته ثبات مالی ایجاد شود
وی با اشاره به راهکار این معضل، گفت: راه چاره نیز این است که بر اساس تجربیات بین المللی از کمیتههای ثبات مالی استفاده کنیم که وظیفه آنها این است که مدیریت هماهنگی را بین نرخهای سود در بازارهای مالی متفاوت و ابزارهای مالی که در بازارهای مختلف وجود دارند انجام دهند.