آزاده محسنی؛ سردبیر نشریه بیمه داری نوین

سال 1400 به پایان رسید و بیمه گران حق بیمه تولیدی خود را به مرز 120 هزار میلیارد تومان نزدیک کردند؛ اگر چه به زعم کارشناسان این رشد حدود 35 تا 40 درصدی حق بیمه تولیدی، تقریبا معادل نرخ رشد تورم حاکم بر فضای اقتصادی کشور است. اما دور گردونی که امسال بر مدار بیمه گران نگشت و در پایان سال 1400 مصادف با کسب سودهای سرشار نبود، با رکود بازار سرمایه همراه شد و بر همین اساس بیمه گران طعم شیرین سودهای کلان را همچون سال 99 تجربه نکردند.

در همین حال سبک شدن نسبی سایه سنگین کرونا در سال 1400 با افزایش سفرهای جاده ای و روند روبه رشد تصادفات و همچنین شیب تند مراجعات بیمارستانی در بیمه های درمانی همراه شد. این امر باعث افزایش هزینه شرکتهای بیمه بابت خسارتهای پرداختی در حوزه های مورد اشاره شده است.

از دیگر چالش هايی که از سالهای قبل به 1400 انتقال یافت، رقابت تنگاتنگ شبکه فروش و استارت آپ ها بود که این معضل همچنان در 1400 باقی ماند. چالشی که بعضا از مرزهای رقابت فراتر می رفت و چهره جدال به خود می گرفت.

حال با گذر از 1400، بیمه گران خود را برای ورود به سال 1401یا به بیانی مختصرتر 01 و به تعبیر دیگر گذار از 0 به 1 آماده می کنند؛ اما آیا تمهیدات لازم برای ورود به سال جدید مهیا است؟ و اساسا آسیب شناسی عملکرد بیمه گران در سال 1400نشان می دهد که باید چه راهبردهایی را در سال 1401 در دستور کار قرار دهند؟

در زیر به چهار راهبرد اساسی که باید توسط صنعت بیمه در سال 01 جدی گرفته شود، اشاره شده است. همان نقاط مغفولی که شرکت های بیمه در سال های گذشته بدان کمتر پرداخته اند:

پیش به سوی هوشمندسازی

پس از آزادسازی نرخ ها، ارائه نرخ های غیر فنی توسط بیمه گران همیشه مورد انتقاد بوده است. نکته قابل توجه آنجاست که شکایت از نرخ های غیر فنی در حد گلایه و ابراز انتقاد باقی مانده؛ اما منجر به حصول روشی نوین و بهینه نشده است. شاید دیگر وقت آن باشد که بیمه گران برای پاکسازی فضای بیمه ای با مدد داده های موجود به سمت نرخ دهی الکترونیک و شفاف حرکت کنند.

سیستم دیجیتال نرخ دهی، بر مبنای شاخص های آئین نامه 94 و براساس حق بیمه خالص و ناخالص هریک از رشته های بیمه ای می تواند در دستور کار شرکت های بیمه قرار گیرد. در این زمینه همکاری مستمر پژوهشکده بیمه و سندیکای بیمه گران در قالب کارگروه های تخصصی ضروری خواهد بود.

کشف تقلب و تخلف نیز از موضوعات دیگری است که در میان اهالی بیمه بیشتر در قالب حرف باقی مانده و منجر به اتخاذ راهکارهای عملیاتی نگردیده، این در حالی است که صنعت بیمه در سال، هزینه های گزافی بابت تقلبات پرداخت میکند. طبق آمار منتشر شده تقلبات و کلاهبرداری ها در صنعت بیمه آمریکا هرساله 80 میلیارد دلار خسارت به بار می آورد؛ این حجم خسارت، فضای کسب وکاری گسترده ای برای رگ تک ها مهیا میسازد که بر اساس دیتا کشف کنند چه سناریوهای تخلفی وجود دارد و چه اتفاقات متقلبانه ای در حال رخ دادن است.

بنابراین در این زمینه، هماهنگی شرکت های بیمه با رگولاتور بیمه ای جهت کاهش تقلبات ضروری خواهد بود.

یکی از رشته های بیمه ای که در آن تقلب زیادی به روش های مختلف صورت می پذیرد، رشته بیمه درمان است. رفتارهای متقلبانه ارائه دهندگان خدمات بهداشت و درمان، بیماران و کارکنان شرکت های بیمه با تحمیل هزینه های غیرضروری به مشکل جدی برای سیستم های بیمه تبدیل شده است.

قابل ذکر است تکنیک های داده کاوی موفقی برای حل مشکلات تشخیص تقلب در حوزه مراقبت های درمانی به کار برده شده است. از دیگر رشته هايی که به شدت در معرض تخلف و تقلب قرار دارد رشته بیمه شخص ثالث است که با توجه به حجم وسیعی از داده که در این رشته در اختیار است امکان پیاده سازی تکنیک های داده کاوی برای آن فراهم می باشد اگر چه در این زمینه همکاری مستمر بیمه مرکزی، سندیکای بیمه گران، نهادهای بالادستی مرتبط و شرکت های بیمه ضرورت دارد.

رویکردهای جدید سرمایه گذاری

به نظر شما اگر به مدیران عامل و سرمایه گذاری شرکت های بیمه این سوال مطرح شود که برای سال 01 در حوزه سرمایه گذاری چه برنامه هايی دارید، پاسخ آنها چه خواهد بود؟

آیا شرکت های بیمه توانسته اند، بال سرمایه گذاری را آنچنان قدرتمند سازند که با منابع حاصل از سرمایه گذاری های کارا بتوانند برنامه های توسعه ای خود را تسهیل بخشند؟

بسیاری از متخصصین و کارشناسان سرمایه گذاری معتقدند، بیمه گران ایرانی در حوزه سرمایه گذاری چندان مطلوب عمل نکرده اند که شاهد این مدعا استفاده از تکنیک های سنتی در سرمایه گذاری منابع حاصل از حق بیمه است. این در حالی است که طی سال های اخیر روش های نوینی در بازار سرمایه ایجاد شده که میتواند ظرفیت های مغفول بیمه گران را بالفعل کند.

در این راستا تمرکز بر رویکردهای علمی و تخصصی سرمایه گذاری در قالب های مختلفی چون برون سپاری با محوریت بازده حداکثری و کاهش ریسک سرمایه گذاری می تواند در دستور کار قرار گیرد؛ مثلا استفاده از راهکارهایی چون یونیت لینک ها مانند اوراق بیمه های متصل به سهام یا اوراق بیمه ای متصل به دارایی های فیزیک یا طلا نیز میتواند بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

به دلیل پیش بینی ناپذیری اقتصاد ایران، نگاه تخصصی سرمایه گذاری برای بیمه ها ضروری است که یا میتوانند آن را در مجموعه خود تقویت کنند یا از متخصصانی مانند شرکت های مدیریت دارایی در بازار سرمایه به عنوان مشاور استفاده کنند.

بنابر آنچه گذشت، سرمایه گذاری یکی از موارد مغفول در شرکت های بیمه است، در همین زمینه توجه به بال سرمایه گذاری از جمله شاخص هايی است که در سال 01 باید مورد توجه قرار بگیرد و بهتر است شرکت های بیمه جهت حرکت در مسیر مطلوب، به آسیب شناسی واحدهای سرمایه گذاری خود بپردازند تا بتوانند راهکارهای عملیاتی و بهینه را پیاده سازی کنند.

تدوین برنامه برای توسعه ارتباطات بین الملل

طی دو سال گذشته و با تشدید تحریم های ایالات متحده پس از خروج از برجام، خودبخود ارتباطات بین الملل شرکت های بیمه رو به کاستی نهاد تا جايی که عملا صنعت بیمه ایران در حوزه انتقال ریسک، هیچ ارتباطی با دنیا ندارد. اکنون که زمزمه های تحقق دوباره برجام به گوش می رسد، فرصت مناسبی برای بیمه گران ایرانی است تا برنامه های منسجمی در حوزه روابط بین الملل تعریف کنند.

تجمع ریسک در داخل کشور و عدم انتقال به خارج چالش بزرگی است که میتواند خطرآفرین باشد. با تحقق برجام، شرکت های بیمه باید از فرصت های پیشرو بهره برند. این ارتباطات نه تنها در زمینه اتکائی و به اشتراک گذاری ریسک بلکه در حوزه آموزش نیروهای انسانی و انتقال داده میتواند رقم خورد.

جایگاه اینشورتک ها در کسب وکار بیمه گران شفاف شود

در سال های اخیر اهالی صنعت بیمه از لزوم همکاری با اینشورتک ها در مسیر تحول دیجیتال بسیار گفته اند؛ اما فضای فعلی نشان می دهد، جایگاه کسب وکارهای نوین در زنجیره تامین خدمات بیمه ای سست است.

برای تقویت این جایگاه شرکت های بیمه باید در برنامه های سال 01 تکلیف خود را در نحوه همکاری با اینشورتک ها شفاف سازند که آیا همکاری با استارت آپ ها در قامت حرف و شعار باقی مانده و یا این ارتباط قرار است به تحول در مسیر بیمه گری بینجامد؟ در این زمینه البته سیاست های بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر نیز اهمیت بسزايی دارد تا در نحوه ارتباط شرکت های بیمه با کسب وکارهای نوین تسهیل ایجاد شود.

منبع:بیمه داری نوین