علیرضا خجسته در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت تولید و بانکرینگ سوخت کم سولفور برای کشتی‌ها و ناوگان تجاری دریایی ایران اظهار داشت: تا کنون گزارشی از شرکت‌های کشتیرانی ایرانی و به خصوص دو شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش در خصوص توقیف یا اعمال جریمه علیه ناوگان حمل و نقل دریایی کشورمان به دلیل عدم رعایت دستورالعمل آیمو (سازمان جهانی دریانوردی) مبنی بر لزوم استفاده از سوخت با سولفور نیم درصد دریافت نکرده ایم.
بنادر دنیا فعلاً با کشتی‌ها تسامح می‌کنند
وی افزود: اگر اتفاقی تا کنون رخ داده بود یا این شرکت‌ها به سازمان بنادر اعلام می‌کردند یا بندر کشوری که اقدام به جریمه یا توقیف ناوگان تجاری ایران کرده بود؛ البته با توجه به اینکه اجرای این دستورالعمل برای همه کشورها سخت است، به نظر می‌رسد سایر بنادر دنیا تا یکی دو ماه آینده در خصوص اجرای این دستورالعمل با مسامحه برخورد می‌کنند.
مدیرکل حفاظت و ایمنی دریانوردی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: وزارت نفت هم تا کنون مقداری سوخت کم سولفور به کشتی‌های تجاری بین المللی تحویل داده و شناورهای اقیانوس پیما که سفرهای بین المللی دارند، می‌توانند سوخت منطبق با دستورالعمل سازمان جهانی دریانوردی از وزارت نفت تحویل بگیرند.
ادعای وزارت نفت؛ می‌توانیم روزی ۱۵ هزار تن سوخت نیم درصد تولید کنیم
به گفته خجسته، وزارت نفت مدعی است که می‌تواند روزی ۱۵ هزار تن سوخت کم سولفور تولید کند اما در انتقال آن کمی مسأله دارند. تا هفته گذشته ۵ تا ۶ هزار تن سوخت با سولفور نیم درصد به ناوگان کشتیرانی‌های ایران تحویل داده شده بود که احتمالاً کمی بیشتر شده است. چون قرار بود شرکت‌های کشتیرانی ایرانی، با چند پیمانکار حمل سوخت از پالایشگاه شازند به بندرعباس مذاکره کنند که این مشکل برطرف شده و توانسته اند با پیمانکار به توافق برسند.
نرخ سوخت کم سولفور، ۹۰ درصد فوب خلیج فارس
وی درباره قیمت نیز اظهار کرد: سازمان بنادر به هیچ عنوان در قیمت سوختی که به شرکت‌ها ورود نمی‌کند؛ هرچند که مذاکراتی داشتیم تا وزارت نفت با قیمت‌های منصفانه اقدام به فروش سوخت کم سولفور به شرکت‌های کشتیرانی کند.
خجسته تأکید کرد: سوخت نیم درصد سولفور در تمام دنیا سوخت گرانی است چون در هنگام پالایش و تصفیه آن و تبدیل ۳ و نیم درصد سولفور به نیم درصد، از حجم سوخت کاسته می‌شود اما ما از قیمت تمام شده تولید این سوخت اطلاعی نداریم ولی به نظر نمی‌رسد تفاوت چندانی با بازارهای جهانی ندارد چون وزارت نفت قبلاً رقمی که بابت قیمت سوخت از شرکت‌های کشتیرانی مطالبه می‌کرد، ۹۰ درصد فوب (Free On Board) خلیج فارس بود. اما برای نیم درصد سولفور تا کنون رقمی به سازمان بنادر اطلاع نکرده اند.
شرکت‌های بانکرینگ از فجیره و ترکمنستان سوخت کم سولفور می خرند
وی در خصوص خرید سوخت نیم درصد سولفور از دیگر کشورها گفت: سازمان بنادر وظیفه‌ای ندارد که سوخت ناوگان را تأمین کند و این موضوع بر عهده خود شرکت‌های کشتیرانی است ولی ظاهراً برخی شرکت‌های سوخت رسان (بانکرینگ ها) از فجیره (امارات) و ترکمنستان که به طور طبیعی سوخت با سولفور پایین تولید می‌کنند، این نوع سوخت کشتی را خریداری کرده اند. ولی از حجم و رقم آن اطلاعی نداریم.
این مقام مسئول در سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه این سازمان در نشست‌های مشترک شرکت‌ها و تشکل‌های کشتیرانی با وزارت نفت حضور دارد اما در تصمیم گیری ها دخالتی نمی‌کند، یادآور شد: این سازمان رگولاتور و قانونگذار است و در مباحث اقتصادی شرکت‌ها نمی‌تواند ورود کند.
پالایشگاه آبادان از چرخه تولید سوخت کم سولفور حذف شد
وی درباره اضافه شدن پالایشگاه‌های جدید به چرخه تولید سوخت کم سولفور که در کنار پالایشگاه شازند، به مجموع تولید سوخت کشتی‌ها کمک کنند، گفت: قرار بود پالایشگاه آبادان نیز به این چرخه افزوده شود اما توافق در این خصوص حاصل نشد چون قرار شد نفت خام با کیفیت به عنوان خوراک به پالایشگاه آبادان بدهند تا از آن سوخت کم سولفور تولید شود اما به این نتیجه رسیدند این کار سبب می‌شود تا پسماندی که از این واکنش شیمیایی به دست می‌آید، قابل استفاده نیست و لذا تولید سوخت کم سولفور در پالایشگاه آبادان منتفی شد.
امکان استفاده کشتی‌ها از گازوئیل به جای سوخت کم سولفور
خجسته درباره استفاده از گازوئیل برای تأمین سوخت ناوگان کشتیرانی تجاری کشور به جای سوخت با سولفور نیم درصد، تصریح کرد: کشتیرانی‌ها می‌توانند به جای سوخت مورد نظر آیمو، از گازوئیل استفاده کنند و وزارت نفت هم مشکلی برای تولید گازوئیل ندارد و به راحتی خرید گازوئیل با سولفور نیم درصد از بورس انرژی امکان پذیر است؛ اما مشکل این است که گازوئیل کمی گران‌تر است و آن را با نرخ آزاد و فوب خلیج فارس محاسبه می‌کند. چون می‌گویند شما کرایه حمل بار را به نرخ بین المللی دریافت می‌کنید و باید نرخ سوخت را نیز به قیمت بین المللی خریداری کنید. ضمن اینکه بیشتر پالایشگاه‌ها به بخش خصوصی واگذار شده اند و از قوانین مربوط به تأمین سوخت با نرخ یارانه‌ای، تبعیت نمی‌کنند.
سوخت کم سولفور (low sulfur fuel oils) چیست؟
به گزارش خبرنگار مهر، سازمان جهانی دریانوردی (آیمو) در پروتکلی که به آیمو ۲۰۲۰ مشهور شد، از سال ۲۰۱۰ اعلام کرد که از ۱ ژانویه ۲۰۲۰ با هدف افزایش حفاظت از محیط زیست دریایی، کشتی‌ها موظف به استفاده از سوخت نیم درصد سولفور به جای مازوت ۳ و نیم درصد سولفور هستند که در این ۱۰ سال، دستگاه‌های ذی ربط نتوانستند زیرساخت‌های لازم برای تولید، انتقال به بنادر و مصرف این نوع سوخت را فراهم کنند.
شرکت فرانسوی توتال در اکتبر ۲۰۱۹ اعلام کرد آمادگی دارد تا سوخت با سولفور نیم درصد را برای همه کشتی‌هایی که به بنادر اروپایی از ۱ ژانویه ۲۰۲۰ تردد می‌کنند، بانکرینگ کند.
غیر از دو بندر در فرانسه و آلمان، بنادر فجیره و سنگاپور از مهمترین مراکز بانکرینگ سوخت کم سولفور در دنیا محسوب می‌شود.
گفتنی است ناوگان تجاری دریایی ایران سالانه یک و نیم میلیون تن سوخت مصرف می‌کنند.
