غلامرضا کریمی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: آغاز معاملات زعفران در بورس کالای ایران باعث اشتغالزایی در بخش سنتی و هدایت این بخش به سمت انجام معاملات نوین این محصول صادراتی شده است.
این فعال بازار زعفران افزود: قبل از راه اندازی معاملات زعفران در بورس کالا، نیروهای مربوط به فرآیندهای آزمایشگاهی و بسته بندی حدود ۱۵ یا نهایتا ۲۰ نفر بود که با راه اندازی این بورس، با واسپاری آزمایشات و بسته بندی زعفران تحویلی از کشاورزان به انبارهای پذیرفته شده در بورس به این شرکت ها در حال حاضر ۱۲۰ نفر اشتغال زایی مستقیم در این بخش صورت گرفته است.
کریمی گفت: راه اندازی بورس زعفران عملا به بخش سنتی کمک کرد که از طریق مرجعی به نام بورس کالا قیمت ها را به صورت روزانه رصد کند. ضمن اینکه برخی خدمات به شرکت هایی که پیش از این به صورت سنتی در بازار زعفران فعال بودند، واسپاری شد که همین امر به اشتغال زایی در این بخش کمک کرده است.
لزوم هدایت پیش خوان‌های سنتی به سمت شفافیت
وی ادامه داد: پیش خوان‌های سنتی در بازار زعفران که به معاملات زعفران می پردازند، در ایران حداقل سابقه صد ساله دارد و بنا نیست بورس تمام سهمیه آنها را جذب کند؛ بلکه قرار است آنها فعالیت خودشان را دنبال کنند. اما به دلیل شفاف بودن معاملات در بورس و لزوم تجهیز سامانه های موجود در انبارها، شرایطی فراهم شده که پیشخوان های سنتی نیز به سامانه های ثبت انبار تجهیز شده و این واحدها نیز به سمت معامله در بورس کالا هدایت شوند؛ چرا که سیستم سنتی مرجعی برای کشف قیمت ندارد و باید معاملات انجام شده توسط آنها به کمک ساختار بورس کالا در مسیر درست هدایت شود.
به گفته کریمی، می توان از ظرفیت پیش خوان های سنتی برای توسعه معاملات زعفران در بورس بهره گرفت و فرآیند خرید را به پیشخوان های سنتی واگذار کرد تا پیشخوان های خرید مدرن بر پایه معاملات بورس در بازار زعفران ایجاد شود.
این فعال بازار زعفران در خصوص توسعه نظام انبارداری زعفران در کشور گفت: بحث اول نقاط بحرانی که درباره زعفران وجود داشت موضوع فرآوری، استاندارد سازی و نگهداری در محل امن و ایمن هم از لحاظ حفاظت فیزیکی و هم از لحاظ تامین شرایط استاندارد نگهداری بود که با استانداردسازی انبارها و پذیرش آنها در بورس کالا، زعفران پذیرش شده در این انبارها با شرایط استاندارد به کشورهای خارجی صادر می شود تا با اعمال نظارت های لازم، ماهیت و کیفیت زعفران مشخص و به صورت استاندارد به مصرف کننده نهایی برسد.
وی در خصوص تبدیل بورس کالا به مرجعیت قیمتی زعفران در جهان گفت: مرجع رسمی قیمت گذاری زعفران در داخل کشور بورس است؛ بطوریکه روزانه بازار سنتی قیمت زعفران معامله شده در بورس را رصد می کنند. با توسعه نظام انبارداری در دیگر کشورهای مقصد می توان در راستای جهانی شدن مرجعیت قیمتی زعفران در بورس کالا اقدام کرد.
کشف قیمت واقعی مشکلی اساسی در بازار سنتی
وی مشکل دیگر بازار سنتی زعفران را کشف قیمت واقعی دانست و گفت: پیش از راه اندازی معاملات زعفران در بورس کالا در روش سنتی هر فعال بازار زعفران که صبح زودتر شروع به کار می کرد قیمت را هم تعیین می کرد که این یک معضل برای تعیین قیمت های واقعی مطابق با مکانیسم عرضه و تقاضا بود. در این شرایط کشاورز در طول سال زحمت می کشید و موقع برداشت محصول تابع هیجانات بازار می شد و حاصل دسترنج خود را به نازل ترین قیمت می فروخت. عده ای هم بنا به منافع خودشان در فصل برداشت خرید خود را متوقف می کردند و محصول دست کشاورز می ماند.
کریمی افزود: در نتیجه با نبود تقاضا و مازاد عرضه، محصول با قیمت پایین معامله می شد و زمانی که محصول از دست کشاورز خارج می شد، قیمت ها بالا می رفت. این در حالی است که در حال حاضر تمام پیشخوان های سنتی برای معاملات روزانه خود از قیمت پایانی بورس در روز معاملاتی قبل تبعیت می کنند.
بورس بهترین بستر معاملاتی برای طلای سرخ
وی با تاکید بر اینکه امروز همه فعالان بازار زعفران به این نتیجه رسیده اند که بهترین بستر برای معاملات این محصول کشاورزی، بورس کالای ایران است، گفت: در سال ۹۶ بحث ارایه خدمات و سیاست های حمایتی از زعفران کاران در بورس کلید خورد و عملا توانستیم شاهد کشف قیمت واقعی زعفران در بورس کالا باشیم و نوسانات شدید بازار را با ساختار و قوانین بورس کنترل و هدایت کنیم.
به گفته کریمی، با راه اندازی معاملات زعفران در بورس کالا، طی ۴۰ سال بعد از زمان انقلاب اسلامی، امسال اولین سالی بود که ما در فصل برداشت به واسطه حضور زعفران در بورس هیچ گونه نوسان منفی قیمت نداشتیم و کشاورز با اطمینان به ساختار شفاف بورس، به اندازه نیاز خود به نقدینگی محصول خود را عرضه و در بورس می فروشد. به این ترتیب، در منطقه تربت حیدریه و شهرستان های تولیدکننده زعفران کشاورزی که از عملکرد بورس ناراضی باشد، وجود ندارد.
وی به افزایش رغبت کشاورزان برای ارتقای کیفیت محصول تولیدی خود با هدف عرضه در بورس اشاره کرد و گفت: آموزش های لازم در خصوص فرایند صدور گواهی سپرده کالایی جهت معامله محصول در بورس کالا باید از طریق بورس به کشاورزان ارایه گردد تا عرضه در این بازار در میان کشاورزان فراگیر شود. البته توقع نداریم ورود همه کشاورزان به بورس طی یک یا دو سال انجام شود؛ اما با وجود اینکه کشاورزان شاید طی سال قبل در راستای اجرای سیاست حمایتی خرید توافقی مجبور به عرضه محصول خود در بورس شدند که طی سال جاری به دلیل آشنایی با منافع و مزیت های بورس خودشان مایل به ورود به بورس هستند.
وی افزود: استانداردهایی که بورس کالا در نظر گرفته است، بسیار دقیق و سخت گیرانه است و نظارت های اعمال شده بر رعایت این استانداردها توسط بورس، موجب افزایش کیفیت محصول قابل معامله در بازار داخلی و محصول صادراتی شده است.
حذف دلال و واسطه غیرضروری به کمک سیستم بورس
این فعال بازار زعفران با اشاره به حذف دلال و واسطه غیرضروری به کمک سیستم بورس، اظهار کرد: به کمک بورس، محصول در انبارهای پذیرفته شده از کشاورز تحویل گرفته شده و پول آن به حساب خود کشاورز واریز می شود. این فرآیند کاملا برای کشاورز شفاف است و کشاورز از این شفافیت استقبال می کند.
کریمی در خاتمه سخنان خود بر لزوم تلاش برای فرهنگ سازی بیشتر و اقدام جهت آشنایی کشاورزان با استانداردهای مورد تایید بورس کالا تاکید کرد و گفت: لازم به نظر می رسد که بورس کالا در حوزه فرهنگ سازی و آموزش فرآیند عرضه محصول در بورس و دریافت گواهی سپرده کالایی به فعالان بازار زعفران وکشاورزان اقدامات خود را افزایش دهد تا با ایجاد و توسعه فضاهای آموزشی، افراد بیشتری با بورس کالا و مکانیسم معاملات آن آشنا شوند.
