فروش 1000دستگاه خودپرداز چه پیامدهایی داشت.

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، یکی از دلایل برکناری امیر حسین فتاحی، مدیرعاملی شرکت ایران ارقام زیان حداقل 10 میلیارد تومانی حاصل از فروش هزار دستگاه خودپرداز به شرکت پست بانک عنوان شده اما آیا این تمام ماجراست یا دلایل دیگر نیز در این امر دخیل بوده است.

ماجرای فروش 1000 خودپرداز به پست بانک

ماجرای انجام مناقصه خرید 1000 دستگاه خودپرداز توسط پست بانک قبل از عید مطرح شد و شرکت ایران ارقام در کنار دیگر بازیگران بازار فروش خودپرداز مطالعه برای حضور در این مناقصه را آغاز کرد و در نهایت اسناد مناقصه را بر اساس پیشنهاد قیمت هر خودپرداز 28 میلیون تومان برای تعداد 1000 دستگاه برای تحویل در 5 سال ارائه کرد. این قیمت با قیمت شرکت‌کننده های بعدی که رقمی در حدود  35 میلیون تا 55 میلیون تومان ارائه کرده بودند، نزدیک به  7 تا 27میلیون تومان تفاوت داشت.  

از نگاه بسیاری از کارشناسان و خبرگان بازار این رقم 28 میلیون تومانی با ضرر بسیاری مواجه خواهد شد. اما در عین حال برخی منابعی که اسناد مناقصه را مطالعه کرده‌اند، معتقد هستند که روی کاغذ ضرری متوجه ایران ارقام نمی‌شود بلکه سود هم خواهد کرد.این کارشناسان در عین حال مدعی هستند که تجربه ثابت کرده است، اتفاقاتی که روی کاغذ پیش‌بینی شده رخ نخواهد داد و احتمال سود نبردن بسیار بالاست. نکته اساسی در این است که تفاوت زیان با عدم النفع بودن جای تامل بسیار دارد.

در واقع می توان شرکت ایران ارقام را به این خاطر که با این قرارداد یک شبکه 1000 تایی خودپرداز را در اختیار خواهد گرفت، دانست؛ چرا که در کنار عدد 28 میلیارد تومان برای هر خود پرداز، به طور متوسط سالانه  4میلیون تومان بابت پشتیبانی هر خودپرداز دریافت خواهد کرد. بر این اساس اگر یک بازه زمانی 5 ساله را برای تحویل 1000دیتگاه خود پرداز به پست بانک در نظر بگیریم متوسط زمان عمر هر دستگاه در این بازه  2و نیم سال خواهد بود که در نتیجه به ازای هر دستگاه  10 میلیون تومان به عنوان پشتیبانی طی این بازه زمانی دریافت خواهد شد.

با این حساب می‌توان گفت که هر خود‌پرداز طی 5 سال دست کم حدود 38میلیون تومان برای این شرکت درآمد حاصل از فروش و پشتیبانی به همراه دارد. حال اگر درصدی از کارمزد حاصل از تراکنش‌های خودپردازهای مذکور  نیز در کنار در قرارداد برای شرکت ایران ارقام مقرر شده باشد مجموع قیمت فروش و عوایدی هر دستگاه خیلی ساده طی بازه 5ساله می تواند به مرز 50میلیون تومان نزدیک شود.  از سوی دیگر  با توجه به شاخص تورم در سال‌های آینده ایران ارقام میتوانست میزان عواید حاصل از فروش، پشتیبانی و دیگر درآمدهای حاصل از خودپرداز را به ارقام بالاتر از 50 میلیون هم برساند.

این محاسبات اما از نگاه خبرگان بازار چندان منطقی نیست و معتقد هستند که شرکت ایران ارقام می توانست به صورت مستقیم و تنها با دادن قیمت بالاتر  10 تا 20 میلیارد بیشتر از این معامله سود کند. این رقم نیز البته زمانی مطرح شده که قیمت‌های دیگر شرکت‌کنندگان در مناقصه نیز روشن شده است. به تعبیر دیگر چون معما حل شود آسان شود. روح مناقصه در آن است که هر شرکت معادلات خود و بازار را با هم تحلیل کرده و قیمت منطقی مورد نظر خود را دهد. قیمتی که هم سود خود را دیده هم این امکان را می بیند مه در مناقصه پیروز شود.

بعد از پیروزی در مناقصه
بعد از آنکه ایران ارقام در مناقصه پیروز شد ظاهرا یکی از نزدیکان مدیرعامل که همراه وی به این شرکت آمده بود، اسنادی را مبنی بر اینکه معامله مذکور برای شرکت زیان چند میلیاردی به بار خواهد آورد، بین اعضای هیات مدیره و سهامداران به گردش می اندازد. در همین حال برخی از فعالان بازار نیز از ضرر بالای این شرکت سخن می‌ رانند.
در چنین هنگامی برخی مشاوران به شرکت ایران ارقام پیشنهاد می دهند که  برای کاهش زیان رقم ضمانت شرکت در مناقصه را بپردازد و از معامله خارج شود. حتی برخی از بازیگران بازار حاضر می شوند، مبلغ مذکور را که نزدیک به حدود یک تا دومیلیارد برآورد می شود را متقبل شوند تا ایران ارقام بدون ضرر از مناقصه بیرون رود تا در سایه این خروج شرایط برگزاری مناقصه مجدد فراهم شود. اما ظاهرا ایران ارقامی‌ها که به معامله خود اطمینان داشتند این پیشنهادها را رد می‌کنند و بر ادعای خود بر سود دهی قرارداد پافشاری کرده و آن را فسخ نمی کنند.

زیان واقعی و یا اقدام بازار علیه ایران و ارقام
به نظر می‌رسد بازار قبل از اینکه به کیفیت معامله ایران ارقام و پست بانک کاری داشته باشد از چند مسئله احساس نگرانی کرده است. اول اینکه قیمت 28 میلیون تومانی ایران ارقام به نوعی سطح قیمت خودپرداز در بازار را با کاهش معناداری روبرو می کند. دوم اینکه بازیگران مطرح بازار این انتظار را نداشتند که ایران ارقام و تیم جوان مدیریت این شرکت پیروز مناقصه شوند. به تعبیر دیگر در حالی که قیمت‌های متعارف در بازار بین 43 تا 55 میلیون تومان است پیشنهاد قیمت 28 میلیونی کمی غیر منتظره به نظر می‌رسد. ترس از سودهای پایین از دیگر مواردی بوده که بازار را علیه ایران ارقام شورانده است. طبعا فعالان بازار سخت افزار به دلایل خاص، همواره  حاشیه سود های قابل توجه را انتظار داشته اند اما ارقام پیشنهای ایران ارقام در واقع معادلات بازار را بر‌هم زده است.

گرچه برخی عنوان می‌کنند که استخراج قیمت برای یک معامله برای تحویل 1000 خودپرداز طی مدت 5 سال از پیچیدگی های خاص خود برخوردار است اما به نظر می‌رسد این ادعاها بیشتر ناشی از نگرانی‌های حاصل از به هم خوردن معادلات مرسوم بازار باشد، معادلاتی که همیشه بحث خرید و فروش را برای اهالی آن شیرین می‌کند.

 چرا برکناری؟
اگر چه جو بازار باعث شد تا هیات مدیره در نهایت تصمیم به کنار گذاشتن فتاحی از مدیریت عاملی این شرکت بگیرند اما دو نکته در این میان مطرح است اینکه آیا اسناد مناقصه بدون اطلاع هیات مدیره به پست بانک ارسال شده است. طبعا معامله‌ای با ارزش بین 30  تا 50 میلیارد تومان برای شرکتی مثل ایران ارقام آنقدر بزرگ هست که لاجرم هیات مدیره کاملا در جریان قرار گیرد و درباره آن مصوبه را به مدیر عامل ابلاغ کند.

برخی کارشناسان معتقدند که هیات مدیره در‌باره اسناد مناقصه غیر‌حرفه‌ای عمل کرده است. سوال این است آیا هیات مدیره هیچ مشاوری برای این کار در اختیار نداشته است ایا اساسا چنین ادعایی می تواند صادق باشد؟. از سوی دیگر اگر هیات مدیره درباره اسناد غیر حرفه‌ای عمل کرده باشد آیا این امکان وجود ندارد که در برابر موج بازار و برکناری مدیرعامل نیز چندان حرفه ای عمل نکرده و دست به اقدام نادرست زده باشد؟

اساسا اگر قرار است ایران ارقام قرارداد را اجرا کند طبعا مسئولیت مستقیم اجرای آن نیز باید بر عهده تنظیم‌کنندگان و امضاکنندگان یعنی مدیرعامل عزل شده و معاونانش باشد. اما اکنون زیان ایران ارقام با آمدن مدیرعامل جدید نه تنها از بین نمی‌رود بلکه احتمال نزدیک به یقین افزایش خواهد یافت. به تعبیر دیگر اگر مدیرعامل معذول مدعی است که قرارداد مذکور سودده است در مقابل رفتار حرفه‌ای هیات مدیره آن است که مسئولیت اجرای آن را بردوش وی قرار داده و ضمانت‌های لازم را اخذ کند. طبیعی است مدیرعامل جدید که اخیرا حکم انتصاب دریافت کرده   چندان با محیط بازار آشنا نیست و در نتیجه قادر نخواهد بود تا از زیان به‌وجود آمده پیشگیری کند. بر همین اساس به نظر می رسد هیات مدیره یک بار دیگر غیر حرفه‌ای عمل کرده و با عزل فتاحی عملا مسئولیت سود و زیان کاری که میبایست بر عهده وی باشد را از دوش وی برداشته و به فرد دیگری سپرده است.  

آیا مشکل دیگری می تواند وجود داشته باشد
به نظر می‌رسد موج بازار به سمتی می رود که ایران ارقام هزینه ضمانت شرکت در مناقصه را پرداخت نماید تا بدین شکل مناقصه مجددا صورت گیرد. اما سوال این است که چه کسانی این هزینه را پرداخت خواهند کرد و در این میان چه کسانی سود خواهند بود. به نظر می رسد در این میان با رفتن مدیرعامل قبلی راه برای فسخ مناقصه باز شده باشد و نظم بازار با قیمت‌های مرسوم خود مجددا برخواهد گشت. برخی معتقد هستند که ایران ارقام می توانست تا 20 میلیارد دیگر سود کسب کند. به تعبیر دیگر قیمت معامله حدود 28 میلیارد تومانی با نزدیک 100درصد افزایش به 45 تا 50 میلیارد تومان برسد. با توجه به اینکه دست کم روی کاغذ معامله ایران ارقام با پست بانک برای این شرکت سوده بوده پس چگونه می توان پذیرفت که قیمت ها در یک مناقصه به میزان 100 درصد می توانند با هم تفاوت داشته باشد. اینها سوالاتی است که بازار خودپرداز ایران باید بدانها پاسخگو باشد.

 مدیرعامل فعلی چه خواهد کرد
به نظر می‌رسد هیات مدیره از حدود یک دو ماه پیش خود را برای برکناری فتاحی اماده کرده  است. چون حدود طی همین مدت  عابد آفتابی به عنوان عضو هیات مدیره  به این شرکت می پیوندد. شرکت ایران ارقام که سهام عمده آن در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان است طبعا با آمدن مدیرعامل جدید با چالش های بیشتری مواجه خواهد شد. برخی از معاملاتی که فتاحی صورت داده مانند پشیبانی و نوسازی قطعات 300 خودپرداز بانک تجارت نیز از جمله مواردی است که مسئولیت سود و زیان باید بر عهده مدیرعامل سابق باشد. با توجه به چنین شرایطی مدیرعاملی برای عابد آفتابی جوان 34 ساله که تاکنون تجربه‌ای در کسب و کار  خودپرداز ندارد و تنها در حوزه پرداخت خرد شهری در عرصه  حمل و نقل  در دو شرکت هدا ارقام و اتیک فعالیت داشته  طبعا چالشی سخت خواهد بود. شاید اساسا به مدیر جوانی چون آفتابی ظلم مضاعفی شده است که در چنین شرایط بحرانی مسئولیت شرکتی را بر عهده وی گذاشته شده است. به‌خصوص اینکه ایران ارقام در بورس حضور دارد و شاخص ها به وضعیت حساسند و سهامداران در پایان سال انتظار سود دارند.

نتیجه
شاید به سختی بتوان ادعا کرد که فتاحی مستحق برکناری بوده یا خیر. چون هنوز مدعی است مناقصه‌ای که او  شرکت کرده و پیروز آن شده برای ایران ارقام سودآور خواهد بود. اگر چه جو بازار اجازه نداد تا وی امتحان خود را پس دهد اما به نظر می‌رسد او بازنده نهایی نیست بلکه شواهد نشان می دهد ایران ارقام با برکناری مدیرعامل عملا به بازنده نهایی تبدیل خواهد شد. این در حالی است که پیروز میدان باشد و در عین حال می بتواند به نوعی خریداران خودپرداز را به سمت خود سوق داده اگر هم احیانا زیانی ایجاد شود اما در فرصت های بعدی فروش سود لازم را کسب کند.در همین حال پیش‌بینی‌ها از آینده نیز نشان می‌دهد که حاشیه‌های سود به ناچار کاهش خواهد یافت و بر همین اساس به نظر می رسد در حقیقت ایران ارقام از هم اکنون آینده خود را کلید زده است.

انتهای پیام