به گزارش خبرنگار مهر، میزان تولید گاز مایع (ال.پی.جی) ایران در سال ۹۷، حدود ۸.۳ میلیون تن بوده است. میزان صادرات LPG در سال ۱۳۹۷، برابر با ۴.۵ میلیون تن و به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار بوده است که از این میزان صادرات، حدود ۳.۳ میلیون تن از آن به کشور چین بوده است. از ۲.۶ میلیون تن LPG مصرفی در کشور، سهم بالایی از آن، مربوط به سوخت خانگی و حملونقل بوده است. همچنین بیش از ۱ میلیون تن از LPG کشور از طریق خط سراسری گاز سوزانده شده است.
رونق تولید پروپیلن با خوراک گاز مایع / تقاضای بالا و بازار داغ واردات
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از بهترین روشها برای ایجاد ارزش افزوده برای ال.پی.جی استفاده از آن به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی است. بهره گیری از خوراک LPG در واحدهای تولید الفین و PDH سبب افزایش تولید پروپیلن نیز میشود. محصولی که به واسطه کمبود آن در کشور بسیاری از محصولات زنجیره پروپیلن در کشور شکل نگرفته است.
در سال ۱۳۹۷ میزان پروپیلن تولید شده در کشور حدود ۹۰۰ هزار تن بوده است که از این میزان، سهم قابل توجه از آن به پلیپروپیلن تبدیل شده است. با توجه به مصرف بالای پلی پروپیلن در صنایع نساجی و پلاستیک در کشور، میزان تقاضای پلیپروپیلن کشور بیشتر از میزان تولید پتروشیمیها است. یکی از دلایل مهم کمبود پلیپروپیلن در کشور کمبود خوراک پروپیلن است، به همین دلیل بیشتر پتروشیمیهای تولید کننده پلی پروپیلن کشور در حالت زیر ظرفیت کار میکنند.
واردات ۵۱۶ میلیون دلاری با وجود امکانات داخلی
بررسیها نشان میدهد به دلیل کمبود پروپیلن در کشور و در پی آن توسعه نیافتن زنجیره ارزش آن در محصولات غیر از پلی پروپیلن بسیاری از محصولات مهم که در ادامه زنجیره پروپیلن هستند، از طریق واردات تأمین میشوند. میزان واردات محصولات از زنجیره پروپیلن حدود ۵۱۶ میلیون دلار در سال است.
میزان واردات محصولات پایین دست پروپیلن
ردیف | نام محصول | کاربری | میزان واردات (میلیون دلار) |
۱ | پلی پروپیلن | نساجی، نخ جراحی، لوله و شیلنگ، بسته بندی و وسایل پزشکی و… | ۱۲۷ |
۲ | پلی یورتان (پلی ال) | رزین، چسب، کفش، عایق حرارتی، پارچه، مصارف پزشکی و… | ۲۳۷ |
۳ | پروپیلن گلایکول | کاربرد غذایی و خوراکی به عنوان نگهدارنده، حلال، خنک کننده موتور، روغن هیدرولیک و… | ۱۴.۵ |
۴ | اسید اکریلیک | پلیمرهای فوقجاذب، پلیمرهای مواد شوینده، تولید رزین، پوشش خانگی، غلیظ کننده و دیسپرس کننده | ۱۱۰ |
۵ | اکریلونیتریل | الیاف کربن، نساجی و … | ۲۸ |
مجموع | – | – | ۵۱۶ |
یکه تازی پلی پروپیلن ها در بورس / تخفیف از جیب مردم!
به گزارش خبرنگار مهر، همچنین به دلیل کمبود پلی پروپیلن کشور که بخشی از آن به دلیل کمبود پروپیلن است، بیشتر معاملات پلی پروپیلن در بورس کالا به دلیل تقاضای بالای این محصول نسبت به عرضه پتروشیمیها، در وضعیت رقابت معامله میشود و خریداران مجبور به پرداخت هزینههای بالاتر از قیمت پایه بورس بپردازند.
با توجه به اعمال تحریمها علیه کشورمان و ایجاد محدودیت صادرات LPG از آبانماه سال ۱۳۹۷، صادرات این محصول دچار مشکل شود و در برخی از ماههای سال نیز، ناگزیر این محصول به خط لوله گاز طبیعی کشور تزریق و در منازل سوزانده شده است.
همچنین به گفته مطلعین صادرات LPG صرفاً با تخفیفهای قابل توجه انجام میشود که این مساله نیز به دلیل کاهش درآمدهای دولت، اجرای سیاستهای جلوگیری از خام فروشی را دو چندان میکند. همچنین میتوان به واسطه فرآیندهای مختلف مانند واحدهای PDH واحدهای الفین علاوه بر جلوگیری از خام فروشی زنجیره ارزش پروپیلن در کشور را توسعه داد.
سعودیها سومین تولیدکننده LPG دنیا/سهم ۱۲.۶ درصدی ایران در تولید گازمایع
به گزارش خبرنگار مهر، میزان LPG تولیدشده در سال ۲۰۱۷ میلادی در خاورمیانه برابر با ۶۲ میلیون تن بوده است که از این میزان، سهم تولید کشور عربستان ۴۰، قطر ۱۷، امارات ۱۶.۸، ایران ۱۲.۶، کویت ۸.۵ و عراق ۲.۹ درصد است. همچنین میزان مصرف LPG در سال ۲۰۱۷ میلادی در خاورمیانه برابر با ۲۴.۳ میلیون تن بوده است.
نمودار تولید و مصرف LPG در کشورهای خاورمیانه
عربستان با دارا بودن ۲۰ درصد از کل ذخایر نفتی دنیا و ۴ درصد از منابع گازی دنیا، سومین تولیدکننده LPG در دنیا نیز است. این کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی با تولید ۲۵ میلیون تن LPG، پس از آمریکا و چین، رتبه سوم در تولید LPG را کسب نموده است. میزان مصرف LPG در این کشور نیز، در حدود ۱۶.۵ میلیون تن است و بالاترین میزان تولید و مصرف LPG را در خاورمیانه دارد.
میزان مصرف LPG در خاورمیانه در سال ۲۰۱۶ (میلیون تن)
به گزارش خبرنگار مهر، همانطور که در جدول بالا مشاهده میشود کشور عربستان با ۱۶.۴ میلیون تن بالاترین میزان مصرف LPG را در خاورمیانه در اختیار دارد که سهم قابلتوجهی از این میزان مصرف، شامل خوراک واحدهای پتروشیمی برای تولید محصولات پتروشیمی همچون پروپیلن است. همچنین روند مصرف LPG در کشور عربستان از سال ۲۰۰۷ الی ۲۰۱۶ میلادی، نشاندهنده افزایش مصرف LPG از ۹.۲ میلیون تن در سال ۲۰۰۷ به ۱۶.۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ میلادی است.
نمودار روند افزایش مصرف LPG در کشور عربستان تا سال ۲۰۱۶
به عقیده کارشناسان یکی از دلایل جهش مصرف LPG کشور عربستان طی سالهای ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۳، بهرهبرداری از ۵ طرح PDH با نامهای Saudi Polyolfins Company، APPC، NatPet، Al Waha و Al Jubail، هرکدام با ظرفیت ۴۵۰ هزار تنی است. میزان پروپان مصرفی این ۵ پتروشیمی بیش از ۳ میلیون تن است.
وضعیت LPG در چین
به گزارش خبرنگار مهر، کشور چین، دومین تولیدکننده و مصرفکننده LPG در دنیاست. محصول LPG تولیدی این کشور در سال ۲۰۱۷، برابر با ۲۹ میلیون تن و میزان تقاضای LPG این کشور در سال ۲۰۱۷، در حدود ۵۳ میلیون تن بوده است.
نمودار تقاضای LPG در چین
به عقیده متخصصین افزایش تقاضای LPG در چین به دو دلیل است؛ نخست، بهرهبرداری از تعدادی از واحدهای PDH به ظرفیت ۶۶۰ هزار تن که هرکدام از واحدها بهمیزان ۸۰۰ هزار تن خوراک پروپان مصرف میکنند دوم، بهرهبرداری از واحدهای BDH (بوتان دیهایدروژن) که خوراک این واحدها بوتان است و با بهرهبرداری از آنها، میزان تقاضا در چین افزایش مییابد. براساس تحقیقات سایت POTEN، تا سال ۲۰۱۹، تعداد ۵ واحد PDH در چین به بهرهبرداری خواهند رسید. میزان رشد تقاضای LPG در چین طی سالهای ۲۰۱۷ الی ۲۰۱۹ بسیار مشهود است. این رشد تقاضا باعث افزایش ۲۵ درصدی مصرف LPG در چین خواهد شد.
نمودار بخشهای مصرف LPG در چین سال ۲۰۱۹
ایران باید چه کند؟ / فرصت سازی از محدودیت تحریمها
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به آمار ۸.۳ میلیون تنی تولید LPG کشور در سال ۱۳۹۷ و همچنین با توجه به بهرهبرداری از فازهای پارس جنوبی، پالایشگاه بیدبلند و پتروشیمی بوشهر، ظرفیت تولید کشور افزایش مییابد.
از سویی دیگر با توجه به اعمال تحریمها علیه کشورمان، نیاز است مصرف LPG در داخل، مانند بسیاری از کشورهای دنیا و منطقه، بهصورت بلندمدت مدنظر قرار گیرد. درحالحاضر حدود ۳۰ درصد از مصرف LPG کشور، مربوط به سوخت خانگی و حملونقل است که این رقم در بسیاری از کشورهای تولیدکننده LPG مانند عربستان، بسیار ناچیز است و سهم بالای مصرف LPG، مربوط به استفاده بهعنوان خوراک صنایع پتروشیمی است.
به گفته کارشناسان دلیل اصلی توسعه نیافتن فرآیند تولید مستقیم پروپیلن از پروپان( PDH)، اقتصاد ضعیف این فرآیند نسبت به طرحهای با خوراک گاز نظیر متانول است به این منظور کارشناسان پیشنهاد میکنند جهت بهبود شاخصهای اقتصادی طرحها با خوراک LPG، نیاز است خوراک LPG به صورت تخفیف دار عرضه شود. این سیاست گذاری سبب افزایش نرخ بازده داخلی این گونه طرحها در جهت افزایش سرمایه گذاری در زنجیرههای پتروشیمیهای باخوراک LPG خواهد شد.
نرخ بازده داخلی فرآیندهای PDH و متانول را با قیمت خوراک در ایران
نام فرآیند | نرخ بازدهی (درصد) |
PDH | ۱۲ |
متانول | ۳۰ |
همانطور که جدول بالا مشاهده میشود نرخ بازده داخلی طرحهای PDH پایینتر از متانول است بنابراین متخصصی معتقد هستند جهت یکسان نمودن شاخصهای اقتصادی فرآیندهای پتروشیمی خوراک LPG و خوراک گاز طبیعی، چنانچه تنفس ۵ ساله با سود سالانه ۸ درصدی و بازپرداخت در ۵ سال در خوراک تحویلی به این واحد داده شود، میزان نرخ بازده داخلی این ۲ فرایند یکسان میشود.