به گزارش خبرنگار مهر، سخنرانی عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در نشست تخصصی موافقان و مخالفان عملکرد بانک مرکزی در کلاب هاوس آغاز شد.

وی در این نشست در خصوص پذیرش مسئولیت بانک مرکزی اعلام کرد: همه ما نیاز به نقد داریم و کارهای ما کامل نیست و تلاش داریم کارها به نحو احسن انجام شود؛ اما در کشور شرایط خاصی وجود دارد و روش‌هایی که کشور اداره می‌شود؛ باعث می‌شود که موارد تحقق نیابد؛ پس انتقادات حق طبیعی افراد است.

ماجرای بازگشت از چین و رئیس کل بانک مرکزی شدن

به گفته همتی، تصمیم رفتن من به چین گرفته شده و استوارنامه خود را هم به مقامات ارشد چین ارسال کردم؛ اما برای شرکت در اجلاس سفرا در ایران باز هم به کشور برگشتم؛ اما رئیس جمهور در روز دوم این اجلاس از من برای پذیرش مسئولیت بانک مرکزی درخواست کردند و من هم پذیرفتم.

وی اظهار داشت: من شرایط سخت اکنون را می‌دانستم؛ چراکه آغاز شروع تحریم‌ها بود ولی سختی آن را تحمل کردم؛ اما تا حدی که توان داشتم خدمت کردم؛ اگرچه سختی مردم را می‌دانم و ابعاد تحریم اجازه آسایش برای آنها را نمی‌دهد؛ اما در ۳۲ ماه گذشته، فشاری که به مردم وارد شد، می‌توانست مشکلات جدی تری را برای کشور ایجاد کند، اما با پشتیبانی مقام معظم رهبری و کل مجموعه دولت و همراهان نظام، فشار حداکثری را رد کردیم.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: تا وقتی که در خدمت مردم هستم، رفاه و آرامش و آسایش بیشتری را برای مردم فراهم خواهم کرد.

همتی گفت: برخی وقتی که مسئولیت بانک مرکزی را پذیرفتم به عقل من شک کردند؛ اما من به خاطر کشور این مسئولیت را پذیرفتم.

چرا ۱۵ ماه نرخ ارز کنترل شد، ۱۵ ماه نه

وی در پاسخ به سوالی در خصوص نرخ ارز و ۱۵ ماهی که به اقتصاد ایران گذشت و نرخ ارز متلاطم بود، گفت: اواخر سال ٩٨ و ٩٩ اتفاقی رخ داد که اعم آن نرخ بنزین و اتفاقات حواشی آن بود که همه را متأثر کرد و ورود ایران به لیست اف ای تی اف مسأله ساز شد و البته صادرات محصولات و فرآورده‌های نفتی نیز رو به افزایش گذاشت.

همتی گفت: تشدید و کاهش تعهدات ایران در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای و تصویب قطعنامه ضدایرانی و درخواست فعال شدن مکانیزم ماشه و مواردی از این باعث تشدید رشدنرخ ارز شد.

وی افزود: بانک مرکزی با کاهش شدید درآمد ارزی، فشار تقاضای کالا و دارو مورد نیاز کرونا و بسته شدن دریچه ورود ارز مواجه شد و متأسفانه تحلیل‌ها نیز بر روی نرخ دلار ۴۵ هزار تومانی بود که انتظارات تورمی ایجاد کرد.

به گفته همتی، این امر باعث شد که نرخ ارز را در ١۵ ماه دوم فعالیت من پرتلاطم کنم؛ در حالیکه من همان همتی هستم که ١۵ ماه اول را به خوبی بازار ارز را مدیریت کردم.

رئیس کل بانک مرکزی، در خصوص انتشار اوراق در بازار به منظور مدیریت نرخ سود بازار بین بانکی اعلام کرد: به هر حال فرصت خوبی برای فروش اوراق دولتی در مقطعی فراهم بود که استفاده نشد؛ ولی بانک مرکزی از طریق کارگزاری‌های خود ١٢۵ هزار میلیارد تومان اوراق فروخت و به این طریق، ٣٢ واحد درصد که می‌توانست نقدینگی را افزایش یابد، را مدیریت کرد.

بانک مرکزی نرخ ارز را سرکوب نکرد

همتی با بیان اینکه بانک مرکزی به دلیل تورم نرخ ارز را کنترل نکرده است، بلکه بازار بر اساس عرضه و تقاضا روند نرخ را تعیین می‌کند، گفت: بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد که نوسانات نرخ ارز سنگین شود؛ بلکه دخالت ما به این دلیل صورت می‌گیرد؛ نه اینکه ما نرخ را دستوری کنترل کنیم.

وی افزود: بانک مرکزی هماهنگی را با بورس انجام داد و اواخر سال گذشته اوراق گام برای برخی صنایع منتشر شد؛ چراکه زنجیره تأمین مالی تولید باید تکمیل شود؛ چراکه نقدینگی بدون ایجاد تورم به اقتصاد تزریق می‌شود.

همتی در خصوص تسعیر نرخ ارز گفت: خرید ارز از صندوق توسعه ملی به معنای تسعیر است که این اقدام با قانون صورت گرفته است؛ ضمن اینکه کسی نمی‌تواند از اجرای قانون استنکاف کند؛ بنابراین قانون تکلیف کرده است که ما باید با نرخ نیمایی منابع صندوق توسعه ملی را تسعیر کنیم؛ اگرچه من مخالف بودم؛ اما به هر حال قانون شد و باید اجرا می‌کردم.

سرکوب صادرکنندگان را تکذیب می‌کنم

به گفته همتی، صادرکنندگان کشور را سرکوب نمی‌کنیم؛ ما اکنون اقتصاد خود را روی ارزآوری صادرات غیرنفتی متکی کرده ایم؛ به نحوی که دو سوم تأمین واردات ایران در کل کشور، از محل صادرات غیرنفتی تأمین شده است؛ بنابراین صادرکنندگان به کمک کشور آمده اند. البته ۲۵۰ نفر از صادرکنندگان ارز خود را برنگردانده اند؛ هیچیک تولیدکننده هم نبودند و حدود ۶.۵ میلیارد دلار ارز به چرخه اقتصاد برنگردانند.

وی اظهار داشت: این افراد کارت بازرگانی یکبار مصرف یا فاقد اعتبار بودند؛ اما ما این موارد را به قوه قضائیه معرفی کردیم و الان هم ۳۰ نفر که در ارتباط با ۷۰ صادرکننده متخلف و صادرکننده نما بوده اند، دستگیر شده اند؛ ما صادرکنندگان را سرکوب نکردیم.

همتی گفت: خالص دارایی‌های ارزی که در بانک مرکزی اضافه شده است، به ارزپاشی منجر نشده است؛ این در حالی است که نرخ ارزی که منجر به خروج سرمایه شود، را تائید نمی‌کنم.

در خصوص اف ای تی اف تصمیم گیر نیستم

وی در خصوص اف ای تی اف گفت: من تصمیم گیر نیستم و تابع تصمیمات نظام در این زمینه هستم. من جنگ‌های خود را در مورد اف ای تی اف کردم، اما ضرورتی نمی بینم در افکار عمومی اینها را مطرح کنم؛ اما با توجه به بحث‌های کارشناسی در مجمع تشخیص و مجلس و دولت، امیدوارم که موضوع به نفع مردم حل شود.

بازارساز بدون ابزار نمی‌تواند بازار را کنترل کند

همتی با بیان اینکه خیلی از مشکلات و فشارهای من را بخش خصوصی نمی‌داند؛ گفت: سال ۹۹ بدترین سال کشور بود؛ من بازارساز هستم و وقتی که ابزار من محدود شود، نمی‌تواند بدون ارز بازار را کنترل کند؛ شرایط ما اما الان بهتر می‌شود.

وی افزود: صادرکنندگان هر روز جلسه دارم این طور نیست که ارز را نیاورند؛ اما پتروشیمی‌ها ارز ارزان بدهند، من نمی‌توانم جلوگیری کنم.

همتی گفت: تیمی الان در وین هستند که این مسائل را پیگیری می‌کنند و این مسائل را پیگیری می‌کنیم که فقط گفته نشود تحریم بانکی برداشته شد؛ بلکه نحوه استفاده منابع و سایر ابزارها را هم برای رفع تحریم‌ها باید به کار بگیریم.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در یک تناقضی قرار گرفته ام که بالاخره حرف بزنم یا نزنم. شرایط کشور ما طوری است که رئیس کل بانک مرکزی باید صبح تا شب پاسخ دهد؛ اما نمی‌خواهم صحبت من در متغیرهای اقتصادی اثرگذار باشد.

روزانه ۴۰ هزار میلیارد تومان تراکنش داریم

وی در خصوص مبارزه با پولشویی گفت: در سال ۹۷ چک‌های تضمینی را جمع کردم که میلیاردها تومان را در دوبی خرج می‌کردند و الان در زمینه پولشویی کارهای خوبی انجام شده است و به تدریج سیستم ما بهتر شود؛ نمونه آن هم شرط بندی و قمار است که سامانه‌ها به سرعت عمل می‌کند و در آینده نزدیک خبرهای خوبی را از کنترل‌های پولشویی ارائه خواهم داد.

همتی گفت: روزانه ۱۵۰ میلیون تراکنش شتابی و ۱۰۰ میلیون تراکنش شاپرک دارم و روزی ۴۰ هزار میلیارد تومان اکنون تراکنش صورت می‌گیرد و بنابراین این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که کنترل سخت است؛ ولی با کنترل و سامانه کار راحت می‌شود؛ الان سیستم فاش را داریم که به بانک مرکزی اجازه می‌دهد که شبکه‌ها و سرشاخه‌های قمار و جابجاکننده پول را شناسایی کنیم.

وی افزود: البته این تراکنش‌ها صرفاً کار پولشویی انجام نمی‌دهند بلکه مالیات نمی‌پرداختند؛ این در حالی است که مجوز دو میلیون پوز را باطل کردیم و ۷ میلیون دیگر را اطلاعاتش را به سازمان مالیاتی دادیم؛ اما شعب بانک‌های ما به این امر کمک می‌کردند و با برخی از افراد همراهی می‌کردند که بتوانند پول کلان جابجا شدند.

همتی گفت: الان نسبت به سال گذشته ۵ برابر کنترل ما بیشتر شده است.

ماجرای بدهکاران بانکی که شکایت رئیس کل را هم در پی داشتند

وی در خصوص بدهکاران بزرگ بانکی گفت: ۱۱ بدهکار بزرگ بانکی ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند که البته متعلق به الان نیست؛ پس ساختار عظیمی در سیستم بانکی ما شکل گرفته که رئیس کل بانک مرکزی نمی‌تواند به تنهایی آن را مدیریت کند؛ اما اکنون با اختیاراتی که از سران سه قوه به بانک مرکزی داده شده است، مؤسسات ناتراز در کنترل قرار گرفته اند؛ این در حالی است که اکنون دیگر اضافه برداشت در کشور نداریم و ۸۰ هزار میلیارد تومان در نیمه دوم سال ۹۷ اضافه برداشت داشتیم اما اکنون برخی از مؤسسات دیگر به نقطه سخت ناترازی رسیده اند؛ پس زمان نیاز داریم.

همتی گفت: تا زمانی که بانک‌ها را بتوان به صراط مستقیم آورد، ۵ سال زمان نیاز داریم؛ اما در مسیر هستیم و بخش مهمی از وقت رئیس کل بانک مرکزی روی این موضوع متمرکز شده است که نمونه آن هم ادغام بانک‌های نیروهای مسلح است. پس ما در حال کار بر روی این موضوع هستیم؛ اما خیلی از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران ناشی از بانک‌ها است ولی خیلی از تولید و پیشرفت کشور نیز مرهون نظام بانکی است.

وی افزود: بسته ارزی ما بستگی به شرایط خاص تغییر کرد و خیلی هم به آن ایراد گرفتند ولی شرایط و نیازهای کشور تغییر یافت و بر این اساس منجر به تغییر شد؛ البته این بسته آخر که اصلاح شد، خیلی از مسائلی که مرتبط با صادرکنندگان هست را حل خواهد کرد؛ این در حالی است که صادرکنندگان و واردکنندگان بدون ارتباط با بانک مرکزی کار خود را انجام می‌دادند و به طور میانگین ۴۵ میلیارد دلار ارز هم به کشور برمی گشت؛ اما اکنون که دو سوم تأمین ارز از طریق صادرات است؛ باید اصلاحات را انجام داد و با جهت گیری های خاص منجر به تنوع صادراتی و رونق تولید شود.

نقدینگی را نمی‌توان هدایت کرد

همتی گفت: هدایت نقدینگی را نمی‌توان صورت داد؛ هر جا نفع بیشتر باشد نقدینگی به آن سمت می‌رود. در تبصره ۱۶ و ۱۸ بالای ۶۰۰ هزار میلیارد تومان را به نظام بانکی تحمیل می‌کند که اگرچه برای مسکن و سایر نیازها است؛ اما نسبت به سال گذشته چهار برابر شده است.

وی افزود: اعتبارسنجی ضعیف است؛ اما سامانه‌ای که برای تسهیلات لازم بود را در بانک مرکزی تعبیه کردیم؛ اما افتتاح رسمی نشده است که هر اعتبار بانک‌ها در آنجا ثبت می‌شود تا مشخص شود که پول به چه فردی داده شده است؛ البته سیستم اعتبارسنجی مشکل دارد؛ چراکه اکنون یک اعتبارسنج در کشور داریم اما در حال افزایش مجوز برای شرکتهای اعتبارسنجی هستیم.

همتی گفت: هفته گذشته تشکیلات اعتباری بانک مرکزی را اصلاح کردیم و الان مدیرکل عملیات پولی و اعتبارات ایجاد شده است؛ پس جهت گیری خود را نشان داده ایم.

دلار ۴۲۰۰ تومانی حذف شود، باید مابه التفاوت معیشتی به مردم داده شود

رئیس کل بانک مرکزی گفت: منکر مشکلات ارز ۴۲۰۰ نیستم؛ از اول هم با آن مخالف بودم؛ ولی برای کالاهای اساسی تابع سیاست دولت هستیم؛ البته مشخص بود که در توزیع به دلیل عدم وجود شبکه‌های قوی مشکلات رانتی بوجود می‌آید؛ ولی از زمانی که بین ارز دولتی و بازار آزاد فاصله زیاد شد، صرفه اقتصادی آن برای برخی بیشتر شده است.

وی افزود: قانون بودجه امسال در مورد ارز ۴۲۰۰ تومانی گفته شده است که مابه التفاوت نرخ ارز بعد از حذف ارز دولتی به مردم داده شود.

همتی گفت: من با وزیر اقتصاد هماهنگ هستم و روزانه با هم در تماس هستیم؛ بر اساس قانون کمیته بند ک داریم که نرخ سود و اوراق را در آنجا مورد توافق قرار می‌دهیم؛ اما نرخ سود بانکی نیز در شورای پول و اعتبار با حضور رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر اقتصاد تعیین می‌شود؛ در این حوزه هم تخلفی نمی بینم که بانک مرکزی تنهایی کار کند.

وی افزود: تلاش داشتم که به بازار سرمایه کمک کنم و اعتقاد هم به رشد و توسعه آن دارم.

همتی گفت: نامه‌ای به رهبری نوشتم و ایشان هم به رئیس مجلس ارجاع دادند؛ اما در این نامه من خواستار حذف ارز ۴,۲۰۰ تومان نشدم؛ بلکه نوشتم هر زمانی که می‌خواهید حذف ارز را انجام دهید، همان روز آن را انجام دهید؛ چراکه وقتی سه ماه قبل از سال جدید اعلام می‌کنید که ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود؛ این در حالی است که ۳۰ هزار تن تقاضای روغن بالا رفته است؛ چراکه در بودجه اعلام شده بود که ارز حذف می‌شود؛ پس گرانی هم از همان جا آغاز شد.

وی افزود: سیاستگذاری ارز ۴۲۰۰ تومانی باید در دولت صورت گیرد؛ من هم مخالف ارز ۴۲۰۰ تومانی بودم؛ به عنوان رئیس کل بانک مرکزی هم نمی‌توانم خارج از مجموعه تصمیمات اقتصادی کشور عمل کنم؛ اما به عنوان فردی، با این ارز مخالف هستم.

اگر ۷ میلیارد دلار در کره آزاد نشود، لنگ نمی‌مانیم

همتی گفت: مسئولی دلارهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی بانک مرکزی است و هر خبری هم به غیر از بانک مرکزی صحت ندارد؛ این اتفاق هنوز برای منابع ایران نیفتاده است؛ البته باید این را هم گفت که ۷ میلیارد دلاری که مورد پیگیری قرار می‌گیرد، چون این پول‌ها حق ایران و بانک مرکزی است؛ این در حالی است که اگر ۷ میلیارد دلار آزاد نشود، ایران لنگ می‌ماند؛ اما اگر آزاد شود، جریمه عدم النفع را هم باید دولت کره تقبل کند.

وی افزود: ما ۶۰ سال است که عضو صندوق بین المللی پول هستیم؛ ۲.۲ میلیارد دلار هم از پول ایران در این بانک است و همه دارند استفاده می‌کنند؛ اما ما از آن بی بهره شدیم. این وام کرونا از سوی صندوق بین المللی پول به همه پرداخت شده است و مشروط هم نبوده است؛ اما ایران از آن محروم شد.

همتی گفت: دو سه نامه هم به صندوق بین المللی پول نوشتم؛ اما نامه‌ای در اکتبر سال گذشته از سوی آمریکا به گروه آمریکا صندوق بین المللی پول ارسال شده که با این وام مخالفت کنند؛ اما اگر آمریکا اراده کند، نهادهای بین المللی نمی‌توانند تصمیم بگیرند و مستقل نیستند؛ ما همچنان پیگیر هستیم.

وی افزود: در مورد اف ای تی اف هم باید گفت که این جزو ضروریات بانک مرکزی و مبادلات پولی آن در دنیا است اما اگر هم تصویب نشود، حتماً مشکلات جدی در سیستم بانکی ایران با دنیا ایجاد خواهد شد؛ پس راه سخت می‌شود و ما هم تلاش می‌کنیم که به نتیجه برسیم.

همتی با بیان اینکه ساختار بانک مرکزی باید اصلاح شود، گفت: باید سرمایه گذاری در کشور را تقویت کنیم؛ متوسط تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی ایران ظرف ده سال گذشت، نیم درصد به طور میانگین بوده و بنابراین در طول ده سال ۵ درصد هم کاهش یافته است.

وی افزود: این امر باعث شده تا میانگین رشد ده ساله ۹۰ تا ۱۴۰۰ به دو درصد برسد؛ این اشکال است و مجموعه تصمیم گیری نظام باید طراحی جدیدی صورت دهند و رابطه بانک مرکزی با دولت، رابطه سرمایه گذاران با دولت و مواردی از این دست را اصلاح و بازتعریف کنند؛ وقتی که در کل ده سال رشد دو درصد باشد، مسائل بهتر از این نمی‌شود.

همتی گفت: اگر تولید دو درصد رشد کند، تورم نباید داشته باشیم؟ این سوال مهمی است و نشان می‌دهد که بانک مرکزی چوب جادویی ندارد.

وی افزود: من مراقبت می‌کنم در دولت که بار بیشتری به سمت بانک مرکزی تحمیل نشود؛ اگر این ساختار اصلاح نشود و این روش حکمرانی در اقتصاد حاکم نشود؛ حتماً مسائل بدتر از این خواهد شد.

همتی گفت: در مورد نرخ تورم تعدیل را اعمال خواهیم کرد.

وی افزود: نیاز داریم که در مجموعه کشور هماهنگی داشته باشیم؛ البته حداقل‌هایی که برای کار به عنوان رئیس کل بانک مرکزی وجود باید داشته باشد؛ اما در جایی در دولت اگر احساس کنم که سیاست دولت غلط است ولی به هر حال کشور راهی برای آن ندارد، مجبور هستم که آن را بپذیرم.

همتی گفت: رمزارزها اوایل پارسال تصویب شد و چند بار رفت و برگشت به دولت داشتیم؛ آئین نامه مرتبط با رمزارزها را تدوین کردیم ولی باید شورای عالی پولشویی نیز تائید می‌کرد؛ به محض اینکه آئین نامه بیاید به صرافی‌ها و بانک‌ها مجوز خواهیم داد تا واردات را با رمزارز انجام دهند.

سازمان بورس هم باید ثبات بخشی به مقررات بورسی بدهد

وی در خصوص نقش بانک مرکزی در بورس افزود: بانک مرکزی و بنده در موضوع بورس مظلوم واقع شده ایم؛ در خیلی از جاها نیز این طور شده است؛ اما بنا نداریم خیلی مسائل را پاسخ دهم. مشکل در مرغ را به بانک مرکزی نسبت می‌دهند؛ نرخ ارز بالا می‌رود می‌گویند بانک مرکزی کرد؛ اما هر اتفاقی که در کشور می‌افتد، می‌گویند زیر سر بانک مرکزی است.

همتی گفت: بانک مرکزی چرا باید نرخ سود را پایین بیاورد و بعد بالا ببرد و بورس را بهم بریزد. واقعاً رئیس کل بانک مرکزی این طور قدرتمند است؟ در حالیکه دو ماه ابتدایی ۹۹ معادل ۷۱ هزار میلیارد تومان اضافه ذخیره بانک‌ها نزد بانک مرکزی بود که الان به زیر ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

وی افزود: اگر قرار بود که بانک مرکزی این گونه در بورس عمل کند؛ باید کانال هدفگذاری را به ۱۸ درصد در بازار بین بانکی برای نرخ سود می‌رساندم؛ اما این کار را نکردم. ۴ تا فاکتور را به خاطر بورس تغییر دادم، چراکه می‌خواستم نرخ تسهیلات، ناترازی بانک‌ها و کمک به بورس را صورت دهم و بنابراین انگیزه ندارم نرخ سود بانکی را بالا بیاورم.

همتی گفت: برخی با سود نظام بانکی زندگی می‌کنند؛ در حالیکه متأسفانه برخی یک بعدی نگاه می‌کنند. ما به دنبال ثبات بازار بورس هستیم؛ این در حالی است که آینده از آن بازار سرمایه است و همه باید کمک کنیم و الان نیز باور دارم که ۵۰ درصد سهام در بازار ارزشمند است؛ البته سازمان بورس هم باید سیاستگذاری‌های ثبات بخشی را برای بورس در نظر بگیرد؛ این در حالی است که دامنه نوسان، دامنه متقارن و مواردی از این دست که مدام در حال تغییر است، غلط است.

وی افزود: نمی‌شود که یک بازار همیشه بازدهی خوب داشته باشد و بقیه بازارها خراب باشند؛ اما پیش بینی می‌کنم که شرایط اقتصادی ما به سمت ثبات بیشتر پیش می‌رود؛ اما بورس هم روزهای خوبی خواهد داشت؛ من هم دغدغه بورس را دارم.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص کارسازی پول‌های بلوکه شده ایران که آزاد شد، گفت: هر پولی که آزادسازی شده است، مشخص است که در کجا هزینه می‌شود؛ اما نباید بر اساس حدسیات حرف زد. منابع متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است که باید در مورد آن توضیح داده شود.

همتی گفت: ظرف یک هفته یا یک ماه کار به نحوی می‌شود که ۲۰ هزار میلیارد تومانی که معمول بود ذخایر اضافه بانک‌ها باشد، به ۷۰ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی ۵۰ هزار میلیارد تومان به ذخایر اضافه شد؛ چراکه کسی وام نگرفت و ظرف یک ماه این اتفاق افتاد.

وی افزود: ما اوراق بدهی را تازه شروع کرده بودیم و الان تازه از نیمه سال ۹۹ به بعد که بخشی از اوراق دولتی را به صورت عملیات ریپو از بانک‌ها بگیریم و در حال انجام این کار هستیم. اینجا است که متوجه می‌شویم عملیات بازار باز چقدر مهم است.

همتی گفت: اگر عرضه ارز در بازار زیاد شود، نرخ کاهش می‌یابد؛ قیمت را هم بازار تعیین می‌کند؛ اما بانک مرکزی طرفدار ثبات بازار ارز است. البته سال ۹۹ به خاطر انتظارات تورمی که اوایل سال ایجاد شد و مطالبی مطرح شد که همه انتظار رشد ۱۰۰ درصدی نقدینگی داشتند، به خاطر انتظارات عجیبی بود که در جامعه ایجاد شد و نرخ رشد پول در مرداد به ۸۸ درصد رسید که نشان از سیالیت پول دارد.

وی افزود: این انتظارات تورمی را شکل داد و مجموعه این اتفاقات سبب شد که انتظارات در بازار سهام بالا رود و خیلی از تحلیلگران بازار سرمایه، سهام را با دلار ۶۰ هزار تومانی تحلیل کردند. در مورد نرخ بهره اطمینان می‌دهم که اقدامی نمی‌کنم که بازار سرمایه بهم بخورد.

همتی گفت: در مورد تغییر نرخ بهره نیز تصمیم نگرفتم، اما اگر در مورد تورم توانستیم رقم را کاهش دهیم، نرخ بهره را هم تغییر می‌دهیم. اما در مورد نرخ بهره بازار بین بانکی نیز به صورت جدی کنترل‌های لازم را می‌کنیم تا نرخ بازار بین بانکی بالا نرود.

اثر سامانه های بانک مرکزی در حوزه پولشویی را به زودی خواهیم داد

وی گفت: در بخش آی تی اقدامات جدی در حوزه پولشویی انجام داده اند و کارهای آنها بسیار مهم در حوزه قمار بوده است. اکنون کاهش ۹۲ درصدی را در درگاههای اینترنتی قمار شاهد هستیم؛ دو سال است که فول کار می کنیم تا بتوانیم موضوع درگاههای قمار را ساماندهی کنیم.

همتی گفت: اثرات سامانه های بانک مرکزی را به زودی خواهیم دید. البته قبول دارم که سیستم بانکی باید همراهی جدی تری داشته باشند و بنابراین باید قوه قضاییه نیز اطلاع رسانی کند ولی بانک مرکزی مصمم است جلوی این فعالیت ها را بگیرد.

وی افزود: مدتی ما بر روی اف ای تی اف کار کردیم و شرایط سیستم بانکی به دور از ضوابط آن نیست و ما بخشی از کارهای خود را هم شروع کردیم.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: امیدوارم روزی سلطه مالی آمریکا هم برود. مطمئن هستم که اگر پیشنهادات ایران در بورد صندوق بین المللی پول برود، تا ۵۰ درصد تصویب می شود.

وی افزود: کشور چین و روسیه همراه ایران بودند و البته حمایت های محکم سیاسی داشتند؛ اما مسائل اقتصادی در شرایط تحریم خیلی کمک های خوبی داشتند و استفاده لازم را در این مدت از این روابط صورت دادیم.

بانکهای ادغامی بعد از ادغام خلق نقدینگی نکردند

همتی گفت: برخی از بانکهای نیروهای مسلح مثل قوامین مشکلات جدی داشت و خلق نقدینگی با ادغام ایجاد نشد؛ اما پیش از ادغام خلق نقدینگی شد؛ البته نیروهای مسلح بانکهای خیلی خوبی هم  داشتند که از ادغام آنها، بخشی از ناترازی کاهش یافته است ولی بعد از ادغام شرایط بهتر شده است.

وی افزود: وزیر اقتصاد جواب سوالات مجمع در حوزه اف ای تی اف را ارسال کردند.

همتی گفت: اینستکس یک موضوع فیک بود که حتی کسانی هم که عضو اینستکس بودند به آن باور نداشتند.

وی افزود: راجع به فین تک ها کارهای خوبی را شروع کردیم و قطعا از فین تک ها حمایت جدی را خواهیم کرد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: امیدوارم بتوانم رشد اقتصادی را افزون کنیم و تورم را کنترل نماییم. بانک مرکزی در شرایط عادی کار نمی کرد که همه انتظارات را بتوان پاسخ داد؛ اما فشار حداکثری ابرقدرت را شکست دادیم. درآمد ارزی ما یک نهم میانگین سالیان سال شد و بانک مرکزی وظایف خیلی مهم دیگری را دارد.

وی افزود: اولا بخشنامه سومی که می فرمایید مثل بخشنامه اول است و اصلاحات جزئی دارد؛ متاسفانه طوری این مسائل در فضای رسانه ای منتشر شد که انگار مخالف بخش خصوصی است. خواهش دارم که مسائل فنی و ارزی مسائلی نیست در رسانه ها پخش شود.

به گفته همتی، نامه ها را دستی بدهید و با هم صحبت می کردیم. الان واردات در مقابل صادرات امسال آمار نگاه کنم، نزدیک ۱۵ میلیارد دلار از ارزی که در نیما عرضه شده، واردات در مقابل صادرات خود یا دیگران است؛ بانک مرکزی اجازه داده است واردات در مقابل صادرات صورت گیرد.

وی افزود: ما برای نیما سقف نداریم و در یک مقطع دوستان می خواستند تست کنند، مساله را امتحان کردند که سقف قرار داده شد؛ این در حالی است که خرید و فروش ارز تحت الشعاع برخی از موارد است. در تعامل با صادرکنندگان و اتاق بازرگانی می توان کار را پیش برد.

همتی گفت: در گمرک اعتقاد داشتند که نرخ پایه صادرات بالا است و وزیر اقتصاد و گمرک تصمیماتی گرفتند و نرخ پایه را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش دادند؛ پس یک دلیل کاهش این است و صادرات قبلی واقعی نبوده است. از شش ماه اول سال نرخ خیلی از صادرات مهم مثل فولاد و پتروشیمی و فرآورده های نفتی کاهش جدی یافته است که اثر خود را در صادرات گذاشته است. امیدواریم که در سال ۱۴۰۰ صادرات کاهشی نیست.

وی در خصوص عدم عمق بخشی به نیما گفت: خارج از نیما معاملات ارز صادراتی مجاز است ولی باید اطلاعات آن ثبت شود. این در حالی است ممکن است گلایه هایی در مورد نیما وجود داشته باشد؛ ما هم قبول داریم ولی انتظار داریم که اشکالات برطرف شود. البته بازار متشکل ارزی نیز کمک کرده است و این بازار کمک کننده بوده و ساختارسازی ها نیز کارهای جدی برای بازار ارز انجام داده است که می توانند نهادسازی هایی در بانک مرکزی باشد که آیندگان تکمیل شده آن را مورد استفاده قرار دهند.

همتی با بیان اینکه صادرات ریالی را هنوز نپذیرفتیم و نمی پذیریم، در پاسخ به سوال خبرنگار مهر گفت: ما صادرات ریالی را قبول نداریم ولی باید این مشکل را حل کنیم، اگرچه اعتقاد به صادرات ریالی نداریم و آن را خروج سرمایه از کشور می‌دانیم.

وی افزود: هیچ کشوری از دنیا صادرات با پول ملی خود را نمی‌پذیرد و صادرات با پول ملی خنده‌دار است؛ اما اینکه طرف مقابل ارزی را گرفته باشد و به کشور نیاورد، باز هم مورد قبول نیست. 

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در بخشنامه جدیدی که بر مبنای اصلاحیه ۱۷۷ قرار داده ایم، به صادرکنندگانی که در سال ۹۷ صادرات انجام داده اند ولی نتوانستند ارز را برگردانند؛ فرصت داده شده تا کالا بیاورند؛ البته کوتاژهای صادراتی آنها قابل مبادله نیست و مدعی هستند که ارز دارند و می توانند کالا بیاورند؛ نه اینکه پروانه صادراتی را ارایه دهند و تقاضا در بازار ارز ایجاد کنند.

همتی گفت: اگر صادرکنندگان ثابت کنند که ارز در اختیار دارند می توانند در مقابل آن واردات کالا صورت دهند.

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر در خصوص سرکوب نرخ ارز در ماههای پایانی دولت با توجه به رونق فروش نفت گفت: در مورد نرخ ارز نظر دولت و بانک مرکزی تفاوتی ندارد و نرخ را باید بازار تعیین کند؛ این در حالی است که نرخ ارز با سرکوب به نرخ های پایین تر نخواهد رسید؛ بلکه ممکن است با عرضه و تقاضا نرخ ارز هم کاهش یابد؛ چراکه وقتی ارز در کشور فراوان است، بخش عرضه را تحت تاثیر قرار می دهد ولی مثل سابق ارزپاشی صورت نخواهیم داد و به آن اعتقاد ندارم.