چشمه نور میانبری برای رسیدن به جهش علمی و فناوری خواهد بود؟

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، دکتر محمدحسین بهشتی در گفتگویی اظهار کرد: پروژه شتابگر ملی جز طرح‌هایی است که معاونت علمی و فناوری از آن حمایت کرده است.

وی با تاکید بر اینکه این پروژه سنگینی است و به حدود ۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، گفت: تامین این بودجه برای پروژه از سوی دولت امکان پذیر نیست.

سرپرست معاونت نوآوری و تجاری سازی فناوری معاونت علمی و فناوری تاکید کرد: رئیس جمهور تامین بودجه این طرح را به سازمان برنامه و بودجه ارجاع داده است که سالیانه ۵۰۰ میلیارد تومان پروژه صرف پروژه کند؛ اگر این بودجه تامین شود، پروژه طی ۸ سال به پایان می‌رسد.

رئیس مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری با اشاره به حمایت‌های معاونت علمی و فناوری از طرح شتابگر ملی گفت: معاونت علمی و فناوری نیمه دوم امسال شروع به پرداخت بخشی از هزینه‌های پروژه کرده است.

وی ادامه داد: میزان حمایت معاونت علمی و فناوری ۱۰۰ میلیارد تومان در قالب ۵ طرح و زیر پروژه است که تاکنون ۲۰ درصد (۲۰ میلیارد تومان) آن را در نیمه دوم امسال به عنوان پیش پرداخت به پروژه شتابگر ملی اختصاص داده است.

بهشتی تاکید کرد: البته این ۵ زیر پروژه شتابگر ملی به میزان ۱۸۰ میلیارد تومان است که ۱۰۰ میلیارد تومان آن را معاونت علمی و فناوری برعهده گرفته است.

رئیس مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه البته این طرح ردیف بودجه دارد، ادامه داد: پیش بینی شده طی دوسال ۱۰۰ میلیارد تومان از سوی معاونت علمی به این ۵ زیر پروژه اختصاص بیابد.

بر اساس این گزارش، «طرح شتابگر ملی» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های علمی کشور در مجموعه‌ای به نام «چشمه نور» در شمال شهر قزوین اجرا می‌شود.

شتابگر ملی به عنوان یک آزمایشگاه بزرگ علمی با تمرکز بر روی پرتوهای سیکلوترون (پرتوهای نوری بسیار درخشنده) راه را برای اجرای تحقیقات رشته‌های مختلف هموار می‌سازد.

حوزه‌های مختلف پزشکی، فیزیک، شیمی، الکترونیک، کشاورزی، داروسازی، صنعت و غیره در طرح شتابگر ملی توسعه می‌یابند.

چشمه نور ایران یک شتابگر سنکروترون با انرژی ۳GeV، جریان ۴۰۰mA و گسیلندگی ۰.۴۷nmrad است. محیط حلقه انبارش ۵۲۸m بوده و انتظار می‌رود که ساخت ماشین تا سال ۲۰۲۰ در شهر قزوین به پایان برسد.

نخست الکترون‌ها در تفنگ الکترونی تولید شده و وارد شتابگر خطی می‌شوند. در شتابگر خطی (که شامل سه بخش است) انرژی آن‌ها به ۱۵۰MeV رسیده و از طریق خط انتقال Linac to Booster به حلقه بوستر وارد می‌شوند. انرژی الکترون‌ها در بوستر به ۳GeV می‌رسد و سپس خط انتقال Booster to Storage ring الکترون‌ها را به سوی حلقه انبارش هدایت می‌کند. الکترون‌های انبار شده در اینجا با بهره‌گیری از مغناطیس‌های خم‌کننده و ابزارهای الحاقی فوتونهایی در محدوده مادون قرمز تا پرتو ایکس سخت با شدتی میلیون‌ها برابر لامپ پرتو ایکس تولید می‌کنند. این پرتوها به خطوط باریکه هدایت شده و برای استفاده کاربران آماده می‌شود. برای رسیدن به گسیلندگی بسیار کم، صرفه جویی در انرژی و هزینه، حلقه انبارش چشمه نور ایران بر پایه میدان مغناطیسی ۰.۷۲T طراحی شده است.

منبع: مهر