به گزارش خبرگزاری مهر، فرشاد حیدری رئیس مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران شب گذشته جمعه ۸ بهمن در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: در کتب اقتصادی تعریفی جامع از پول که همه بر آن اتفاق نظر داشته باشند، نشده است. شاید می‌توان گفت که پول هر آن چیزی است که مردم به آن پول بگویند.
وی افزود: اگر میزان نقدینگی در کشور با حجم تولید کالا و خدمات متناسب باشد، این نسبت مناسب است و می‌تواند به اقتصاد کمک کرده و رونق ایجاد کند. اگر نقدینگی به مراتب بیشتر از میزان تولید ناخالص داخلی باشد، به معنای خلق پول است و این پول، پول بد است و توازن اقتصادی کشور را بهم می‌زند و بیش از ظرفیت اقتصاد است که موجب آثار تورمی می‌شود.
حیدری اضافه کرد: آمار عدد نقدینگی در حال حاضر تا پایان آذرماه، ۴ هزار تریلیون و ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است.
وی همچنین گفت: اگر اقتصاد را به بدن تشبیه کنیم، خون در بدن در اقتصاد حکم پول است که به میزان مشخصی به آن نیاز دارد. میزان پول مورد نیاز در اقتصاد به میزان تولید ناخالص داخلی است و میزان رشد نقدینگی با میزان رشد اقتصاد باید تناسب داشته باشد. اگر رشد تولید ناخالص داخلی در مدت ده سال صفر بوده و حجم پول افزایش می‌یابد، نتیجه آن افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و تورم می‌شود.
حیدری معتقد است اگر بخواهیم کشور در مسیر پیشرفت قرار گیرد، حتماً باید نظام اقتصادی را اصلاح کرد. اما شایان ذکر است که مقدم بر اصلاح نظام اقتصادی، اصلاح نظام اداری است و بدون آن اصلاح نظام اقتصادی میسر نخواهد شد.
خلق پول به معنای تاراج نهان و سلب مالکیت است
امیر علی موسی خانی دانش آموخته اقتصاد مالی با بیان اینکه خلق پول امری کاذب است، گفت: دسته‌ای از پول، به عنوان پول خوب است که دارای پشتوانه است و در برابر پول بد است و پول بد، پولی است که پشتوانه ندارد و در نهایت کشورها به این نتیجه می رسند که نیاز به این پول ندارند.
وی افزود: خلق پول به معنای تاراج نهان و سلب مالکیت است که کسانی که نزدیک به قدرت‌های سیاسی هستند این سلب مالکیت را انجام می‌دهند و تمامی نابسامانی‌هایی که در اقتصاد مشاهده می‌شود به واسطه خلق پول و تاراج پول شکل می‌گیرد. اگر در جامعه بحران محیط زیست به وجود می‌آید به دلیل خلق پول است. بدین معنا که دولتی اگر بخواهد رونق مصنوعی ایجاد کند و نرخ سود را پایین آورد بعد از مدتی که پول در جامعه زیاد شد، مجبور خواهد شد که نرخ سود را افزایش دهد و شرکت‌ها شروع به ورشکست شدن می‌کنند و در راستای آن فقر، بی کاری، بزهکاری افزایش می‌یابد.
موسی خانی اضافه کرد: افرادی که سلب مالکیت شدند افرادی هستند که تلاش آنها به وسیله افرادی سلب مالکیت شدند و تورم پس انداز آنها را نابود کرده است.
وی همچنین گفت: در حال حاضر در کل دنیا بزرگترین جرم بدون مجازات و بسیار پرمنفعت چاپ پول است که منجر به سلب مالکیت از فرد می‌شود.
موسی خانی افزود: تکنولوژی موجود در کشور ناپخته و بسیار خام است و این مسئله کشور را به فقر و قهقرا سوق می‌دهد و در نهایت مردم کشور به برده کشورهای دیگر تبدیل می‌شوند.
پول شر مطلق نیست ولی باعث تمام بدبختی هاست
علی مهدی لو کارشناس اقتصادی نیز در این برنامه اظهار داشت: در حال حاضر نقدینگی بیش از ۴ هزار هزار میلیارد تومان است و نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی، حدود ۷۰ درصد است.
وی افزود: پول شر مطلق نیست لیکن باعث تمام بدبختی هاست. پول ذاتاً شر نیست نحوه استفاده ما از پول است که باعث بروز مشکلات شده است. پول ابزاری برای پیشبرد اهداف اقتصادی است. بنابراین؛ باید پول را در چارچوب شرایط و ساختار اقتصادی کشور و به صورت بهینه استفاده کرد.
مهدی لو بیان کرد: در کشور توسعه نیافته و یا در حال توسعه همواره رشد اقتصادی باید با طرف عرضه اقتصاد باشد. نقدینگی به خودی خود بد نیست. البته باید بگویم که ما چیزی به عنوان هدایت نقدینگی به سمت تولید نداریم. آنچه در تولید اتفاق می‌افتد، سرمایه گذاری است و تبدیل پول به سرمایه است که باعث تولید می‌شود. به دلایل مختلفی از سوی طرف تولید و عرضه دچار مشکل هستیم، که ریشه این مشکل وجود فضای نااطمینانی در اقتصاد کشور است و سرمایه گذار در طی ده سال اخیر میزان تشکیل سرمایه ما از عدد ۷۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و تشکیل سرمایه گذاری جوابگوی استهلاک ما هم نیست.
وی با بیان اینکه تورم امروز تنها ناشی از پدیده پولی نیست بلکه بهره وری یکی از مسائل بسیار مهم در ایجاد تورم است، افزود: سطح بهره وری اقتصاد ما پایین است. اگر بخواهیم معضل اقتصادی را در ایران چاره کنیم باید به امر خلق نقدینگی و ارتقا بهره وری بپردازیم. در خصوص نقدینگی باید به موضوع انضباط مالی دولت پرداخت. وظیفه دولت این است که به سرعت فضای کسب و کار کشور را بهبود بخشد و اقتصاد را به مردم واگذار کند و مخارج خود را کاهش دهد تا بدین روش بودجه متعادل شود.
مهدی لو در ادامه گفت: یکی از مولفه‌هایی که بایستی در خصوص تورم در کشور مدیریت شود، اصلاح نظام بانکی کشور است که مقوله‌ای بسیار مهم و در عین حال بسیار پیچیده است که از ضروریات بسیار کلیدی کشور است که می‌بایست اهل فن این معضل را شناسایی کرده و با تدبیر به چاره اندیشی بپردازند.
وی اضافه کرد: برخی معتقدند که بانک مرکزی باید مستقل باشد، لیکن این امکان اصلاً وجود ندارد. استقلال بانک مرکزی به معنای این است که دولت خیلی از تصمیمات کوتاه مدت پیروی نکند. بنابراین؛ استقلال بانک مرکزی بحثی مهمل و بی فایده‌ای است. استقلال بانک مرکزی یعنی اینکه قدرت خلق پول را از بانک مرکزی بگیریم.
مهدی لو خاطرنشان کرد: مشکل اساسی ما این است که اقتصاد را یک موجود زنده نمی‌بینیم، در حالی که اقتصاد یک موجود زنده است و صاحب شمول و حافظه است. اقتصاد را نمی‌توان دستوری اداره کرد و نمی‌توان هر شکلی که بخواهیم به او بدهیم.
ریشه اصلی مشکلات ما مربوط به نظام پولی و مالی است
احمد صالحی پژوهشگر اقتصادی یادآور شد: رشد پول باید در یک تناسب منطقی با رشد اقتصادی باشد و نه حجم تولید. رشد اقتصادی به معنای میزان رشد حجم تولید است.
وی افزود: حجم تولید در کشور در ۱۰ سال گذشته ثابت مانده و کاهش نیافته است، لیکن نقدینگی ۱۰ برابر شده است.
صالحی اضافه کرد: در کشور برای خلق نقدینگی ۴ موتور وجود دارد، ۲ موتور آن را دولت و ۲ موتور دیگر آن به واسطه نظام شبکه بانکی انجام می‌شود. موتورهایی که در دولت خلق نقدینگی می‌کنند، اولین آن افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است که به عبارت ساده‌تر آن چاپ ریال به پشتوانه دلار نفتی است. موتور دوم خلق نقدینگی آنجاست که تا اواسط سال دولت ریال به پشتوانه دلار نفتی چاپ می‌کند و با تمام شدن دلار، ریال بدون پشتوانه چاپ می‌کند که به آن کسری بودجه یا استقراض پول از بانک مرکزی گفته می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه چاپ پول یک قدرت حاکمیتی نیست، گفت: واقعیت این است که به صورت تاریخی ۱۵ درصد و در طول دهه ۹۰، زیر ده درصد از کل نقدینگی ایجاد شده در کشور، توسط این دو موتور دولت بوده است.
صالحی افزود: نکته شایان توجه این است که از ده برابر افزایش نقدینگی در سال‌های اخیر تنها ۱۵ درصد، آن توسط دو موتور مولد دولتی ایجاد شده و حتی در دهه ۹۰، ده درصد آن و مابقی موتور بخش بانکی و غیردولتی ایجاد کرده اند.
وی با تاکید بر اینکه ریشه اصلی مشکلات ما مربوط به نظام پولی و مالی است، اذعان کرد: تحریم و تمامی مشکلاتی که در حوزه حکمرانی وجود دارد، اثر خود را در بخش حقیقی اقتصاد می‌گذارد. لیکن از سویی کشورهایی مانند ترکیه هستند که رشد اقتصادی داشتند اما همواره دچار تورم بودند.
صالحی عنوان کرد: امروز ۹۵ درصد، نارضایتی مردم ما از این نیست که چرا رشد اقتصادی نداریم بلکه بدلیل وجود تورم است. وقتی تورم در کشور بالا باشد، انگیزه سفته بازی و درخواست وام افزایش می‌یابد و ضریب فزاینده افزایش می‌یابد و ما می‌دانیم که بانک‌ها با وام دادن است که پول خلق می‌کنند. در نتیجه وقتی ضریب فزاینده افزایش می‌یابد، نقدینگی نیز بالا رفته و تورم افزایش می‌یابد و در چرخه باطل می‌افتیم.
